پیام نجفی - استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان ( اصفهان ) ، دانشکده کشاورزی
رامین ساوج - دانش آموخته رشته مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (
علی انصاری - دانش آموخته رشته مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (
محمدجواد عسگری - دانش آموخته رشته مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (

پساب فاضلاب مخصوصاً اگر صنعتی باشد، شامل تعدادی عناصر سمی، از قبیل فلزات سنگین است که معمولاً این عناصر سمی به مقدار کم مشاهده می شوند و از این رو به آنها عناصر کمیاب هم گفته می شود . این عناصر می توانند مشکلات آلودگی در خاک و گیاه را در مناطق تحت آبیاری به وجود آورند . بنابراین پساب فاضلاب باید از دید مخاطرات ناشی از این عناصر مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد، خصوصاً وقتی پساب فاضلاب صنعتی مورد استفاده قرار گیرد ] عابدی و نجفی، . [ 1380 یکی از عناصر مهم آلوده کننده خاک عنصر سرب است که حد مجاز سرب در خاک بین 2 تا 200 و حد مطلوب آن 20 میلی گرم در کیلوگرم خاک است . همچنین در سخت گیرانه ترین استانداردها ( بدون در نظر گرفتن پارامترهای موثر در افزایش یا کاهش قابلیت جذب ) 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک توصیه شده است [Lazarova and Bahri, 2005] . به علاوه نحوه کاربرد فاضلاب و چگونگی تزریق آن به خاک بر اساس روش آبیاری به کار رفته، می تواند بر روی میزان سرب در خاک و میزان جذب آن در گیاه موثر باشد . [Najafi, 2006] جیریس و همکاران [Jiries et al., 2002] در یک منطقه ای شهری در اردن با بررسی اثر کاربرد فاضلاب خام روی غلظت عناصر سنگین از جمله سرب، در خاک و گیاه نشان می دهد که غلظت سرب در فاضلاب به طور متوسط 0/051 میلی گرم در لیتر است و کاربرد بلند مدت فاضلاب در خاک منجر به افزایش سرب به میزان 54/1 میلی گرم در کیلوگرم خاک شده و در گیاهان منطقه مورد مطالعه به طور متوسط 8/5 میلی گرم در لیتر سرب داشته است . عناصر سنگین معمولاً غلظت کمی در نمونه های فاضلاب شهری دارند و در نتیجه غلظت عناصر سنگین در محصولات آبیاری شده با این فاضلاب نیز معمولاً کم است . اگر منبع، فاضلاب صنعتی باشد و یا فاضلاب خام تصفیه نشده جهت آبیاری استفاده شود، آنگاه احتمال تجمع غیر مجاز عناصر سنگین در خاک و در عین حال افزایش پتانسیل جذب این عناصر در سطح گیاه افزایش می یابد . [Toze, 2005] هدف از این تحقیق بررسی اثر پساب فاضلاب صنعتی ذوب آهن اصفهان بر روی میزان سرب خاک فضای سبز مناطق اطراف در شرایط اعمال تیمار های آبیاری می باشد .