سیده محدثه ابطحی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل
رئوف سیدشریفی - عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی
فرشید قادری فر - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

به منظور بررسی تأثیر نیتروژن و تلقیح با باکتری های محرک رشدی بر عملکرد، سرعت و دوره پرشدن دانه سویا، آزمایشی در سال 1390 در گرگان به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل باکتری های تثبیت کننده نیتروژن در پنج سطح شامل (شاهد یا بدون تلقیح با باکتری، تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد سودوموناس سویه 41، سودوموناس سویه 186، ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5، ریزوبیوم ژاپونیکوم) و مقادیر کود نیتروژن در چهار سطح شامل (شاهد یا بدون مصرف کود نیتروژنی، مصرف 25، 50، 75 کیلوگرم ا وره در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن و تلقیح بذر با باکتری، اثر معنی داری بر عملکرد، سرعت و دوره مؤث پرشدن دانه سویا داشت. در این بررسی با استفاده از یک مدل خطی دو تکه ای پارامترهای مربوط به پر شدن دانه ارزیابی گردید. کلهی پارامترها به طور معنی داری تحت تأثیر نیتروژن و تلقیح با باکتری قرار گرفتند. بالاترین عملکرد در واحد سطح در بالاترین سطح کودی به کار گرفته شد (75 کیلوگرم اوره در هکتار) به همراه تلقیح با باکتری ارتوباکتر کروکوکوم سویه 5 حاصل گ ردید. به نظر می رسد به منظور افزایش عملکرد دانه در شرایط اقلیمی گرگان می توان پیشنهاد نمود که 75 کیلوگرم ا وره در هکتار به همراه تلقیح بذر با باکتری ازتوباکتر به کار برده شود.

تلقیح بذر، سرعت و دوره مؤثر پرشدن دانه، سویا، عملکرد دانه، نیتروژن