م عباسعلی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بانک ژن گیاهی ملی ایران
جعفر آقایی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بانک ژن گیاهی ملی ایران
ش واعظی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بانک ژن گیاهی ملی ایران
م.ج پورپیغمبر - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بانک ژن گیاهی ملی ایران

تولید روغن در کشور دارای اهمیت فراوانی می باشد، کم آبی و اراضی خشک از عوامل محدودکننده تولید است. گیاهانی که بومی این مناطق و سازگار با آن می باشند از اهمیت بالایی برخوردار است. با انجام خوشه بندی بر روی داده های حاصل از صفات عمومی بیش از 400 نمونه از ژرم پلاسم کنجد بانک ژن، از شش کلاس تمایز، با در نظر گرفتن دوری جغرافیایی در هر گروه تعداد دو نمونه از هر کلاس، جمعاً 12 نمونه به همراه رقم کرج 29 (رقم یکتا)، در دو آزمایش جداگانه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار ر مزرعه تحقیقاتی بانک ژن گیاهی ملی ایران، تحت دو شرایط عادی و تنش رطوبتی مورد بررسی قرار گرفتند. آبیاری آزمایش عادی و آزمایش مورد نظر برای اعمال تنش تا آستانه گل دهی (20-10 درصد) براساس تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در هنگام 80-70 میلیمتر صورت گرفت. اعمال تنش در آزمایش تحت تنش به صورت قطع آب صورت پذیرفت. در هر یک از مراحل فنولوژیک گیاه براساس دستورالعمل ارزیابی IPGRI، یادداشت برداری از صفات کمی و کیفی صورت گرفت. نتایج نشان داد شرایط تنش خشکی جزء عملکردی تعداد کپسول را بسیار بیش تر از سایر عوامل، تحت تأثیر قرار می دهد. این صفت همبستگی مثبت و معنی داری را با عملکرد در شرایط تنش نشان داد. همچنین رابطه معنی دار بین ع ملکرد و تعداد روز تا 50% خروج گیاهچه ها از خاک بدست آمد.

بانک ژن، تنش رطوبتی، ژرم پلاسم، کنجد، همبستگی