یونس رضایی دانش - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
علینقی جنانی - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
محمدتقی قانع پور - موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی استان سمنان
رضا امیرنیا - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

در این تحقیق اقدام به نمونه برداری در مرداد ماه سال 1388 از ریزوسفر گیاه درمنه در چهار ناحیه شامل نکارمن، زیراستاق، صحرای جلالی و خوش ییلاق گردید. 40 نمونه خاک همراه با ریشه های موئین جمع آوری و به منظور تعیین فراوانی جمعیت اسپوری اقدام به شمارش اسپورها گردید. رنگ آمیزی ریشه ها جهت مشاهده کلنیزاسیون و ساختارهای مختلف قارچی انجام گرفت. جهت تهیه و تکثیر اسپورهای قارچی سالم به منظور شناسایی گونه قارچی نیز اقدام به برقرار کشت گلدانی تله با گیاه ذرت در شرایط مطلوب گلخانه ای گردید. در تمام نمونه های خاک، اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار مشاهده گردید. پس از رنگ آمیز و بررسی نمونه ها توسط میکروسکوپ، ساختارهای قارچی نظیر وزیکول ها، ریسه ها، آربوسکول ها و گاهی نیز توده های اسپوری در ریشه گیاهان قابل مشاهده بود. پس از تعیین جمعیت اسپوری، بین 3100-500 عدد اسپور با میانگین 1574 اسپور در 500 گرم خاک شمارش گردید. بیشترین جمعیت مربوط به نمونه منطقه خوش ییلاق با میانگین 3100 اسپور در 500 گرم نمونه خاک گزارش گردید. پس از شناسایی، تعداد 8 گونه قارچی شناسایی گردید. این قارچ ها در دو جنس Glomus و Entrophospora از دو راسته Glomerales و Diversisporales و خانواده های Glomeraceae و Entrophosporaceae قرار داشتند. بیشترین گونه قارچی شناسایی شده متعلق به جنس Glomus و کمترین متعلق به جنس Entrophospora بود. از طرفی گونه G. microcarpum به عنوان اولین گزارش از این گیاه در ایران و دنیا می باشد. بیشترین و کمترین فراوانی گ ونه ای به ترتیب مربوط به گونه های G. intraradices (70%) و E. infrequens (12%) بود.

قارچ های میکوریز آربوسکولار، درمنه، شناسایی، پراکنش