سمیه بدخشان - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
عنایت الله توحیدی نژاد - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
قاسم محمدی نژاد - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

تنش خشکی یک پدیده طبیعی است که در گیاهان بوجود می‌آید. کمبود آب در گیاه زمانی اتفاق می‌افتد که میزان تعرق بیش ازمقدار جذب آب باشد. بعبارت دیگر علت اصلی تنش آب در گیاه افزایش میزان تلفات آب یا کافی نبودن میزان جذب آب و یا ترکیبی ازهردو می‌باشد که بر اثرآن میزان تلفات آب ناشی از تعرق بر میزان جذب آن توسط ریشه‌ها پیشی گرفته و در صورت ادامه شرایط مذکور، میزان تنش بیشتر می‌شود( 4).حبوبات بعد ازغلات، دومین منبع مهم غذایی بشر محسوب می‌شوند. لوبیا چشم بلبلی از خانواده حبوبات جزو گیاهانی است که توسط انسان در قدیم الایام کشت می شده و هم اکنون سطح زیر کشت این محصول در جهان بالغ بر پنج میلیون هکتار وعملکرد تقریبی آن 260 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. این گیاه با 20 تا 25 درصد پروتیین و تولید سالانه بیش از 19 میلیون تن، مقام اول را در جهان به خود اختصاص داده است و در بین حبوباتی که در ایران کشت می شوند، نیز بعد از نخود از لحاظ میزان تولید در مقام دوم قرار دارد. به منظور بررسی اثر زمان و دورهای مختلف آبیاری و القای تحمل به تنش خشکی در لوبیای چشم بلبلی محلی جیرفت، پژوهشی در سال 1389 در شهرستان جیرفت به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد.سطوح تنش خشکی به عنوان عامل اصلی، زمان‌های مختلف آبیاری به عنوان عامل فرعی والقای تحمل به تنش خشکی هم به عنوان عامل فرعی فرعی درنظر گرفته شد. دراین آزمایش اثر تنش خشکی برزمان های مختلف آبیاری و القای تحمل به تنش بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد معنی‌دار گردید. عملکرد دانه با اجزای عملکرد (تعداد غلاف در بوته ،تعداددانه درغلاف و وزن هزار دانه) همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت و همچنین بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، صفات تعداد غلاف رسیده، تعداد دانه در بوته، تعدا ددانه درغلاف، وزن خشک تک بوته و شاخص برداشت به عنوان صفات اثرگذار بر عملکرد دانه لوبیا شناخته شدند و توانستند 99 % از تغییرات عملکرد دانه را کنترل نمایند. بنابراین با تقویت صفاتی که با عملکرد دانه بیشترین همبستگی را دارند و به عنوان صفات اثرگذار بر عملکرد دانه شناخته می‌شوند، می‌توان در جهت افزایش عملکرددانه گام برداشت

تنش خشکی، تحمل تنش، لوبیا،عملکرد دانه