مانی طالبی - کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای
زهرا جمشیدی صالح - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری

ترافیک های درون شهری و بین شهری در روزهای تعطیل ایام سال و علی الخصوص ایام نوروز در شهرهای شمال ایران و استان گیلان باعث بروز تصادفات، آلودگی های صوتی، بصری و زیست محیطی می گردد. بی شک احداث راه آهن قزوین – رشت می تواند حجم زیادی از انواع آلودگی ها را کاهش دهد. برای رسیدن به این هدف، برنامه ای بلندمدت به منظور هدایت متناسب گردشگران به سوی حمل و نقل ریلی مورد نیاز است. بدین منظور چهار نوع پرسشنامه طراحی شده و از 45 گردشگر داخلی به استان گیلان نظرسنجی به عمل آمده است که در آنها انتخاب وسیله ی حمل و نقل زمینی با هدف گردشگری به مقصد استان گیلان مدنظر بوده است. پرسشنامه ها در دو نوع اول، بدون درنظر گرفتن احداث راه آهن قزوین – رشت و با تقسیم بندی زمانی در ایام تعطیل و غیرتعطیل سال و در دو نوع دیگر با درنظر گرفتن احداث راه آهن قزوین – رشت تدوین شده اند. نتیجه این گونه به دست آمد که با وجود درنظر گرفتن احداث راه آهن قزوین – رشت، گرایش گردشگران به سمت استفاده از خودروی شخصی همچنان بیشتر است اگرچه در ایام غیرتعطیل به سمت حمل و نقل عمومی افزایش یافته است. همچنین نتیجه ی پرسشنامه دو نوع دوم نشان می دهد که با احداث راه آهن قزون – رشت گرایش به سمت استفاده از قطار بیشتر از اتوبوس خواهد شد. این پژوهش در ادامه عواملی را که می تواند در جذب گردشگران به سوی حمل و نقل ریلی موثر باشد را در 6 گزینه شناسایی کرده است که شامل (1-تسهیلات و کیفیت خدمات 2-هزینه ی خرید بلیط 3-مدت طی زمان سفر 4-تاریخ سفر 5-فاصله اقامتگاه گردشگر تا ایستگاه راه آهن در مبدا 6-فاصله ی مبدا تا مقصد) می باشند. سپس از طریق تکنیک AHP، آن ها را وزن دهی کرده تا در اولویت بندی راهکارها درنظر گرفته شوند. گزینه ی فاصله اقامتگاه گردشگر تا ایستگاه راه آهن در مبدا ، مهمترین عامل و ارجح تر از گزینه ی هزینه ی خرید بلیط شناخته شده است. اما گزینه ی فاصله ی مبداء تا مقصد در میان شش گزینه کم اهمیت ترین بوده است.

گردشگران، استان گیلان، حمل و نقل ریلی، راه آهن قزوین - رشت