هادی قنبرزاده - استادیار، هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، هادی قنبرزاده
مهدی موسوی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستائی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
محمدرضا منصوری دانشور - دانشجوی دکترای جغرافیای طبیعی دانشگاه سیستان و بلوچستان
ابوالفضل بهنیافر - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

شهرستان کلات در شمال شرق ایران واقع در استان خراسان رضوی با زیرساخت های اکومورفولوژیکی، جذابیت های طبیعی زیادی داشته و از تنوع بی نظیر فرهنگی و تاریخی برخوردار است. در مقیاس ملی، گردشگری کلات نادری می تواند یکی از مناطق بزرگ اکوژئومورفیک و ژئوتوریستی شمال شرق کشور به شمار آید. این در حالی است که از توان قوی فراملی این منطقه در ایجاد ارتباطات فرهنگی و توریستی بین گستره فرهنگی ایران، ترکمنستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی کمتر استفاده شده است. در این تحقیق تلاش شده تا با استفاده از داده های زمین آماری و پتانسیل های گردشگری (توان طبیعی و تاریخی شهرستان کلات) برای ایجاد قطب مشترک گردشگری و اکولوژیکی مشترک بین ایران و کشورهای آسیای مرکزی استفاده شود. رویکرد تحقیق بر بازکردن و توسعه دروازه ای جدید بین ایران و آسیای مرکزی است که شهرستان کلات بیشترین قابلیت را در این ساختار فراملی ایفا می کند. در نهایت با داده های زمین آماری مشخص شد که محور اتصالی شهر مشهد به کلات در ایران با امتداد در خاک ترکمنستان و اتصال به شهر دوشاک این اتصال فضایی را به خوبی تا دوشاک، تجن، مرو و دوشاک، عشق آباد به وجود خواهد داد و از سوی دیگر نیز مشخص شد که قابلیت ییلاقی حوضه های آبریز شهرستان از حوضه ارچنگان تا چهچهه، و پتانسیل های زمین باستان شناسی منطقه می تواند کانون های تفریحی مناسبی برای گردشگران ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی باشد. ارتباط گردشگری بین مردم ایران و کشورهای گستره توران علاوه بر باز زنده سازی مثبت تعاملات تاریخی می تواند توسعه و غنای سیاسی پایدارتری را هم در مرزهای شمال شرق کشور فراهم آورد.

گردشگری فراملی، همگرایی ایران و آسیای مرکزی، میراث فرهنگی، شهرستان کلات