محمدرضا روشنی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
رامین حاجی امیری - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، آستارا، ایران

توسعه پایدار و گردشگری با یکدیگر ارتباط ارگانیک دارند. سازمان جهانی گردشگری توسعه پایدار را نوعی از توسعه که سعی در برآورد نیازهای کنونی بدون به مخاطره افکندن منافع نسل آتی و برآورد نیازهای آنها دارد تعریف می کند. گ ردشگری دینی به عنوان یک واقعیت اجتماعی فرهنگی، دارای وظایف و کارکردهای مثبت و منفی در جامعه می باشد. لذت بردن از فضای معنوی، مشاهده جلوه های آداب و رسوم زیارتی، شناخت فرهنگ معنوی، منش فرهنگی، پاسداشت میراث فرهنگی، شناخت شیوه های زندگی، ایجاد اعتماد به نفس، حفظ منابع، بروز تبادلات و رشد سرمایه فرهنگی، گسست توسعه شهر زائر و شهر مجاور و ... از مهمترین اثرات مثبت این حوزه در جامعه می باشد. از سویی کالایی شدن فرهنگ معنوی و دینی، سطح بودن تماس و ارتباطات متقابل، نابرابری و بی عدالتی اجتماعی و اقتصادی بین گردشگران و م ردم محلی، انحصاری بودن احترام به زائران، وجود واکنشها و عدم پذیرش زائر، تخریب آثار فرهنگی، تهاجم فرهنگی، نابهنجاریهای فرهنگی، م فاسد و انحرافات اجتماعی و آثار تورم اقتصادی و قومیت گرایی و ... از مهمترین پیامدهای منفی و موانع توسعه پایدار ح وزه گردشگری دینی است. براین اساس با آموزش صحیحبه راهنمایان و گردشگران، ایجاد برنامه ریزی های صحیح مبتنی بر واقعیت و نیاز رفع کمبود تسهیلات و خدمات، افزایش اعتماد و سرمایه اجتماعی بین جامعه محلی و گردشگران، ثبات، کنترل و نظارت دقیق در حوزه اقتصادی و خدمات رفاهی و بهداشتی و ... می توان به راهکارهای توسعه و رفع موانع پیشرفت این حوزه در ایران کمک بسیاری کرد.

توسعه پایدار، گردشگری، توریسم دینی، اجتماعی و فرهنگی