محمدامین شریفیان - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
پدرام جهانیان - کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات همدان

آموس راپاپورت، بر مبنای رویکرد انسان شناسی خود در زمینه فرهنگ و معماری، معتقد است که فضا به وسیله فرآیندهای سرچشمه گرفته از کالبد انسان ساخته می شود و در رابطه ای متقابل بر کالبد انسان نیز تاثیر می گذارد . زمینه گرایی به عنوان رویکردی کل نگر در معماری، با ارج نهادن به ساختار ذهنی و عینی متن و زمینه به مثابه رویدادی تکاملی در ابعاد کالبدی، طبیعی، تاریخی، اجتماعی- فرهنگی و با پیونددادن درک و دریافت مخاطب با زمینه، انسجام بخشی زمینه مند محیط مصنوع در ابعاد عینی و ذهنی را مراد و هرگونه آرمانی را مشروط به شرایط از پیش موجود می نماید. پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش مولفه فرهنگی در شکل گیری معماری زمینه گرا بر مبنای رویکرد انسان شناختی آموس راپاپورت، به صورت کیفی و با روش توصیفی -تحلیلی انجام گرفته است . نتایج پژوهش بیان می دارد که در طراحی زمینه گرا، علاوه بر توجه به ابعاد کالبدی بستر بنا، رجوع به ابعاد فرهنگی زمینه ی آن نیز ضروری است. راپاپورت تاکید م یکند که شکل، در زمینه ای فرهنگی معنا می یابد و بر این اساس، نوعی کنش متقابل میان انسان و محیط را پیشنهاد می دهد که در طراحی معماری زمینه گرا، و به ویژه در ساخت مسکن، باید مورد توجه قرار بگیرد. هدف از معماری زمینه گرا، برقراری تعامل بین محیط و انسان است و فرهنگ، برآیند این تعامل است. بنابراین طراحی کالبدی مدنظر خواهد بودکه با این برآیند پویا، همساختی یابد و با آن به هماهنگی و پایداری برسد.

معماری زمینه گرا، آموس راپاپورت، انسان شناسی، فرهنگ