حسن مومیوند - استادیار دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه

برآورد تنش برجای افقی متوسط σ hav به روش ثقلی، از ضریب پواسون ν و تنش بر جـای قائم σv استفاده می شود . تنش برجای قائم σv در هر عمقی از زیر سـطح زمـین، برابـر عمـق روباره Z ضربدر وزن مخصوص روباره γ است .γZ آنالیز آماری تعداد 548 نتیجه آزمـایش وزن مخصوص از انواع سنگ ها نشان داد که وزن مخصوص متوسط آنها برابر 2,554 تن بر متـر مکعب و معادل 0,0253 مگا پاسگال بر متر است . این با گرادیان تنش قائم حاصل از نتایج برجا که برابر 0,027 مگا پاسگال بر متر ( بریدی و هوک [) 1] و 0,026 مگا پاسگال بر م تر ( اَرژنگ [)2] گـزارش شده است، نزدیک است . آنالیز آماری 396 نتیجه آزمایش مربوط به ضریب پواسون نشان داد که این ضر یب در همة حالات کوچکتر از 0,5 و به طور متوسط 0,19 اسـت . در نت یجـه نـسبت تـ نش برجای افقی متوسط به تنش برجای قـائم ) ) ) K=ν(/1-ν در همـة حـالات کـوچکتر از 1 و بـه طـور متوسط 0,25 اس ت . این در صورتی است که K حاصل از روش ها ی تجرب ی که مب ین اندازه گ یری های واقع ی تنش هستند در 94 درصد حالات بزرگتر از 1 و در نزد یک سطح زم ین تا بیش از 4 م ی رسد . این هشداری است که از روش ثقلی جهت تخمین تنش بر جای افقی استفاه نشود . بـه علـت نیاز به یک رابطة جامعی که از طریق آن بتوان K را به راحتی تخمین زد، کلیه گـروه هـای نتـا یج انداره گیری تنش برجا از کشور های مختلف تحلیل آماری شدند . رابطه ای کـه بـر کل یـ ه نتـا یج واقعی تطبیق دارد و به سادگی قابل کاربرد است، ارائه شد .

تخمین، تنش برجای قائم، افقی، ضریب پواسون