مهشید جمشیدی - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، دانشکده معماری و شهرسازی
محبوبه جمشیدی - کارشناسی ارشد معماری, گرایش مطالعات معماری ایران، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی

معماری و موسیقی دو عرصه ی هنریاند که توسط انسان خلق و درک میشوند. موسیقی بیشتر در بعد زمان معنادار میشود و معماری در بعد مکان. گرچه مواد و مصالح خام این دو هنر از یکدیگر متفاوتند اما در فضای ذهنی مشابه و توسط ابزار فکری خاص و مشابهی سازماندهی میشوند. این ابزار در حقیقت همان اصول و قواعدی هستند که هنرمند هنگام خلق اثر خود از آنها بهره میبرد.هدف از این پژوهش، فهم چگونگی شکل گیری اثر معماری یا موسیقیایی و فصل مشترک آنهاست تا پس از شناخت این فصل مشترک که همان فضاست، ابزارها، اصول و مفاهیمی بتوان استخراج کرد که برای آفرینش اثر هنری، خواه یک بنای معماری باشد خواه یک قطعه ی موسیقی، در عرصه تبدیل این هنرها به یکدیگر برای رسیدن به درک و احساس مشابه استفاده شود.این پژوهش بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.در این راستا، ابتدا به فرهنگ به عنوان عامل زیربنایی در خلق اثر و سپس به فرآیند ذهنی ای که در مراحل آفرینش اثر هنری در ذهن هنرمند صورت میپذیرد پرداخته میشود.آنگاه فضا به عنوان عامل پیوند معماری و موسیقی و نیز فصل مشترکی که اصول و مفاهیم از آن نشأت میگیرد بررسی میشود. سپس این اصول و مفاهیم که همان ابزارهای سازماندهی اثر هنری در عرصه تبدیل این هنرها به یکدیگرهستند معرفی میگردند. در نهایت نمونه هایی کاربردی از بکارگیری این ابزارها به عنوان شاهدی بر این مدعا ارائه میگردد که می توان با استفاده از این ابزارهای مشترک، بنای معمارانهای خلق کرد که حسی مشابه با موسیقی متناظرش در انسان ایجادکند؛ همچنین یک قطعه ی موسیقیایی آفرید که احساسی مشابه با بنای معماری متناظرش را برانگیزاند. بدین ترتیب میتوان گفت که گرچه معماری و موسیقی در دو عرصه متفاوت هنری قرار دارند و بعد خاصی از احساس و ادراک انسانی را مورد توجه و تأکید قرار میدهند اما قواعد و اصول خاصی بر آنها حاکم است که در هر دو وجود دارند و میتوانند به عنوان ابزارهایی در دست هنرمند حین آفرینش اثر هنری برای بیان و انتقال احساس و درک مشابه به کار روند.

معماری، موسیقی، فضا، اشتراکات، ابزار تبدیل