راضیه مظاهری تیرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، واحد تهران شرق، دانشکده معماری، تهران، ایران
سید عباس آقا یزدانفر - استادیار، گروه معماری، دانشگاه علم و صنعت، تهران ، ایران
ساناز لیتکوهی - استادیار ،گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

سکنی گزیدن با مفاهیم کیفی آن از شروط مقدماتی انسان بودن است. هنگامی که به واسطه مکان هویت می یابیم خود را پیشکش طریقی از هستی در جهان می کنیم. بدین ترتیب سکونت از ما و از امکنه ما خواسته هایی دارد. از ما ذهنی باز طلبیده و از مکان ها می خواهد تا امکانات قابل ملاحظه ای را برای هویت بخشیدن ارائه نمایند. خانه یکی از بزرگ ترین هویت بخش ها و قدرت های ترکیب کننده ی اندیشه، خاطره و رویای آدمی است. گذشته، حال و آینده به خانه دینامیسم های گوناگون می بخشند که گهگاه به هم برخورد می کنند، درگیر می شوند و گاهی هم در زندگی محرک یکدیگرند. خانه پذیرای پیشامدهاست؛ پیشامدهایی پی درپی و بی وقفه. بدون آن، آدمی موجودی خواهد بود جدامانده. و محیط آن، رفتارهای مناسب در هر فضا را برای افراد تعیین می کند، جای هر شخص را در آن فضا مشخص می سازد، باعث تداوم حافظه افراد شده و درنهایت، ارتباطات انسانی را آن در محیط توسعه می دهد. محیط مصنوع پیرامون ما با مردم ارتباط برقرار کرده و بر رفتارهای آن ها تأثیر می گذارد. بنابراین در نمونه های مسکن، خانواده ها و افراد در فردی ترین حالت تحت تأثیر معماری قرار می گیرند به این ترتیب در این پژوهش سعی بر این است به روش تحقیق کتابخانه ای به بررسی تأثیر عناصر کالبدی حیاط-باغ برانسان و رفتارهای او در خانه های صفوی و قاجار اصفهان بپردازیم که بررسی آن نشان می دهد معماران گذشته چگونه با هنر خود به بهترین شکل بر رفتار و هویت انسان ها به نفع آن ها تأثیرگذار بوده اند.

حیاط، معماری انسان گرا، خانه های اصفهان