نیره رحیمی انالوجه - دانشجوی رشته بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان
اردلان علیزاده - استادیار گروه بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان
آنیتا نماینده - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

در این مطالعه تنوع ژنتیکی و مورفولوژیکی 9 توده مختلف مرزه باغی(Satureja hortensis L.)جمعآوری شده از نقاط مختلف کشور (استهبان، اصفهان، خوزستان، شیراز، طالخونچه، قروه، مبارکه، مشهد، بهار همدان) با استفاده از نشانگر مولکولیRAPDبررسی شد. ارزیابی صفات مورفولوژیک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تکرار انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنیداریP <0/05را در صفات طول ساقه، قطر ساقه، طول برگ، قطر ریشه، تعداد شاخههای جانبی، تعداد ریشههای جانبی نشان داد. از 40 آغازگر مورد ارزیابی 17 آغازگر نوار چند شکل تولید کردند که میانگین تعداد باند تولید شده توسط هر آغازگر13/5و میانگین تعداد باند چند شکل تولید شده6/4بود. به طور کلی میانگین درصد چند شکلی برای آغازگرهای تصادفی84 بدست آمد. متوسط اطلاعات چند شکلی برای هر آغازگرPIC)0/312و میانگین شاخص نشانگر برای هر آغازگرMI)2/07بدست آمد. تجزیه خوشهای بر اساس دادههای رپید، تودهها را به 5 گروه و تجزیه خوشهای بر اساس دادههای مورفولوژیک به 3 گروه تقسیم کرد، ولیتطابقی بین نتایج حاصلدادههای مورفولوژیکی و مولکولی مشاهده نشد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق، نشانگر مولکولیRAPDمیتواند وسیلهای مناسب وموثر درارزیابی تنوع ژنتیکی بین تودههایSatureja hortensis L.باشند و از تودههایی با فاصله ژنتیکی بیشتر میتوان در برنامههای اصلاحی، تلاقی در جهت تولید نسلهای در حال تفرق و بهرهمندی از پدیده هتروزیس استفاده کرد

مرزه باغی، تجزیه خوشهای، تنوع ژنتیکی، تنوع مورفولوژیکی/RAPD