عبداله اسفندیاری بیات - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، دانشکده کشاورزی، شیراز، ایران،
آنیتا نماینده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، گروه علوم باغبانی، شیراز، ایران
علی کسرائیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، گروه علوم خاک، شیراز، ایران

غلظت بالای نیترات و سرب در سبزیجات نظیر پیاز میتواند اثرات زیانباری بر سلامتی انسان داشته باشد. و تجمع آنها در اثر استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی و آبیاری مزارع با پساب فاضلابهای شهری حاوی ترکیبات سرب و یا فاضلاب کشاورزی وهمچنین کشت پیاز در مزارع نزدیک جادههای پرتردد به این گیاه راه مییابد. بدین منظور جهت بررسی میزان تجمع نیترات و سرب پیازهای مزارع اطراف شیراز نمونهگیری در مردادماه 2931 )زمان برداشت( در 3 روستا )ماهفیروزان، گردخون، اقبالآباد( انجام شد که از هر روستا 9 مزرعه انتخاب گردید. آبیاری مزارع روستای ماهفیروزان توسط چاههای نیمه عمیق اما در روستاهای گردخون و اقبالآباداز پسآب تضفیه خانه شیراز مزارع آبیاری می گردد. پس از آمادهسازی نمونهها، میزان نیترات موجود درنمونه ها با استفاده ازروش میکروکلدال و میزان سرب به روش جذب اتمی اندازهگیری شد و میانگی غلظت نیترات در روستاهای ماهفیروزان، گردخون، اقبالآباد به ترتیب 923و1100و1273 پیپیام و میانگی غلظت سرب به ترتیب 0/33و1/7و1/8 پیپیام به دست آمد. میانگی غلظت نیترات در نمونههای روستای ماهفیروزان از حد مجاز توصیه شده در رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت کمتار و از شرایط قابل قبول برای مصارف انسانی برخوردار میباشند اما در روستاهای گردخون و اقبالآباد از حد مجاز توصیه شده در رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت بیزتر و از شرایط قاب قبول برای مصارف انسانی برخوردار نمیباشند. اما میانگین غلظت سرب در نمونه های پیاز شیراز کمتراز حد مجاز توصیه شده بود و از شرایط قاب قبول برای مصارف انسانی برخوردار بودند. هر 9 روستاها از لحاظ میزان نیترات تفاوتمعنی داری را نزان دادند ومیانگی غلظت سرب در روستاها با یکدیگر اختلاف معنیداری نداشتند. توصیه میگردد ازکشت پیاز در نزدیکی جاده های پرتردد و از آبیاری مزارع با پسآب فاضلاب خودداری شود و همچنین استفاده ازکودهای ازته با پوشش گوگردی تقسیط کودهای ازته و محلولپاشی کودهای ازته انجام گیرد

پیاز ، نیترات سرب ، شیراز