مصطفی کیکاوسی - کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
علیرضا قراگوزلو - استادیار و عضو هیات علمی آموزشکده سازمان نقشه برداری کشور
علیرضا وفائی نژاد - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

ارزیابی ریسک و آسیب پذیری شهرها و شناسایی مناطقی که بیشترین احتمال بروز حوادث و مخاطرات در آنها وجود دارد، بخصوص در وقایعی همانند زمین لرزه، بسیار حائز اهمیت است. تجربه نشان داده است که برنامه های از قبل پیش بینی شده و فرآیند های آزمایش شده برای مقابله با چنین اتفاقاتی می توانند به طور قابل ملاحظه ای در جلوگیری از تلفات جانی و کاهش خسارت به اموال ، صنایع و محیط زیست موثر باشند. استفاده از سیستم هایی، نظیر سامانه های اطلاعات مکانی(GIS) با تلفیق روش های تصمیم گیری چند معیاره، در شناسایی نقاط بحران می تواند بسیار موثر باشد. با توجه به توانایی های GIS درترکیب کردن داده های زمین مرجع و نیز با توجه به امکان انجام آنالیزهای پیچیده مربوط به داده های مکانی و غیر مکانی،GIS بهترین وسیله در تعیین مناطقی است که بیشترین احتمال بروز بحران در آنها وجود دارد. در این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش تصمیم گیری چند معیاره، به بررسی میزان آسیب پذیری نقاط مختلف شهر سمنان، که در یک بستر با لرزه خیزی بالا قرار دارد، پرداخته می شود. معیارهای" آسیب پذیری فیزیکی"،"برنامه ریزی" و "خطرات ثانویه" انتخاب گردیده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، معیار های مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرند. با تلفیق نقشه های حاصل از آسیب پذیری این معیارها، برآوردی از سطح ریسک لرزه ای، در مناطق سطح شهر حاصل شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که، به طور متوسط 14 درصد مناطق شهر در پهنه با آسیب-پذیری بالا و 23 درصد مناطق در پهنه با آسیب پذیری متوسط و 63 درصد مناطق، در رده آسیب پذیری پایین قرار گرفته اند.

آسیب پذیری، زلزله، سیستم اطلاعات جغرافیایی، تصمیم گیری چند معیاره ، شهر سمنان