رضاعلی بزرگی ماکرانی - کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی
سعید گیوه چی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

یکی از مراحل اولیه طراحی برنامه واکنش اضطراری شناسایی آسیب پذیری شهر می باشد. از آنجایی که طراحی برنامه واکنش اضطراری برای سانحه حریق با توجه به عومل آسیب پذیری که موجب گسترش حریق در شهر می شود، و همچنین با توجه به بالا بودن میزان خسارات در چنین سوانحی، از اهمییت بالایی برخورداراست. سوابق حریق گسترده شهر ساری بیانگر تاثیر نقاط آسیب پذیر شهر بر میزان خسارت آن می باشد. در این پژوهش به بررسی عوامل آسیب پذیری شهر و اثر آن در طراحی برنامه واکنش اضطراری حریق شهر ساری پرداخته شد.روشها: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع کاربردی می باشد، بدین صورت که با بررسی آتش سوزی های گذشته شهر ساری از نظر عوامل ایجاد و گسترش و میزان خسارت وارده و همچنین طراحی پرسشنامه فاکتورهای آسیب پذیری در شهر ساری در مقیاس لیکرت و تکمیل آن توسط 120 نفر از کارشناسان امر مدیریت بحران که به روش کل شماری انجام شده و تحلیل آن با استفاده از نرم افزار SPSS به الویت بندی این عوامل پرداخته شده است.یافته ها: با بررسی پرسشنامه های توزیع شده توسط آزمون T تک گروهی عوامل آسیب پذیری شهر ساری مورد تایید کارشناسان قرار گرفته و رتبه بندی این عوامل بر اساس رای کارشناسان به عمل آمده است، بدین صورت که بافت های فرسوده با میانگین رتبه ای 87/3 به عنوان مهمترین عامل و تراکم جمعیت با میانگین رتبه ای 16/3 به عنوان کم اهمیت ترین عامل ایجاد و گسترش حریق شناسایی شده است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش مبین آن است که شناخت فاکتورهای آسیب پذیری شهر با توجه به اینکه نقش بسزایی در ایجاد و گسترش حریق در سطح شهر و تبدیل آن به حریق گسترده دارد، حائز اهمیت است. بنابر این در طراحی برنامه واکنش اضطراری برای سانحه حریق می بایست با توجه به الویت هر یک از فاکتورهای آسیب پذیری شهر، نقش آن در برنامه لحاظ گردیده و اهداف برنامه در جهت حذف یا کاهش اثر این فاکتورها تدوین گردد.

آسیب پذیری، برنامه واکنش اضطراری، EOP، سانحه حریق، شهر ساری