سمیه عالمی - دانشجوی دروه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی
محمد محمدزاده - دانشجوی دروه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی

کشور ایران با جاذبه‌هایی از قبیل حیات وحش گیاهی و جانوری، سکوت، ابنیه تاریخی ، مذهبی ، فرهنگی و آداب و سنن ساکنین محلی، و نوع کشاورزی و صنایع دستی سنتی وغیر و از جمله مقاصد گردشگری بسیاری از مردم جهان است. هم‌چنین فرهنگ‌ها و آئین‌ها نیز تنوع را دامن زده و روستاها می‌تواند با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح عامل انتقال سرمایه از مرکز به پیرامون بوده، عدالت اقتصادی نهفته در صنعت گردشگری بروز کرده و تغییر در ساختار اقتصادی و رفاه اجتماعی روستایی هویدا شد. در کنار مزارع، دامداری های سنتی کوچک روستایی و کارگاه‌های تولید مواد غذایی سنتی و بومی نیز از جاذبه‌های است که گردشگران و خصوصاً کودکان را به خود جلب می‌کند. از آن‌جا که تولید و عرصه مستقیماً و تواما توسط روستاییان صورت می‌گیرد لذا حفاظت از منابع اولیه که همان زمین، مزارع و منابع طبیعی است بطور چشمگیر توسط روستائیان صورت می‌گیرد. کاشت گیاهان دارویی علاوه بر ایجاد فضای مزرعه‌ای جذاب و مفرح، تولید عرقیات سنتی، شیوه‌های سنتی استفاده بشکل دارو و مورد مصرف غذایی آن را فراهم می‌نماید. کشت گیاهان دارویی در مزارع حاشیه‌ی روستاهای هدف گردشگری، این امکان را برای گردشگران فراهم می‌آورد تا مکان مناسبی برای تمدد اعصاب و آرامش را تجربه نموده و با محصولات فرآوری شده که خاص هر منطقه است آشنا شوند. حضور گردشگران و تمایل قریب به اتفاق آنها برای گذراندن زمانی در مزارع کشت گیاهان دارویی و تهیه داروهای سنتی به عنوان ره‌آورد سفر عاملی است برای تجدید حیات طب سنتی؛ هم‌چنین حضور گردشگران برای تجربه زندگی سنتی روستایی عامل تجدید حیات سایر صنایع و تولیدات در روستاها خواهد بود. تمایل به خوردن غذاهای محلی که عموماً بارویکرد طب سنتی توسط زنان روستایی طبه می‌گردد از عواملی است که علاوه بر جنبه اقتصادی، جنبه‌های فرهنگی و آموزشی آن حائز اهمیت بسیار است. با برنامه‌ریزی و مدیریت درست می‌توان درآمد قابل توجهی برای عمران و آبادانی مردم ساکن در روستاها کسب کرد که خود راهی جهت مهار بیابان‌زایی محسوب می‌شود. این طرح با هدف ارزیابی اثرات توسعه و کشت گیاهان دارویی بر گردشگری روستایی و مهار بیابان‌زایی با استفاده از روشهای ترکیبی و بکارگیری تکنیک پرسشنامه و GIS از منظر توسعه پایدار و به منظور حفظ سرزمین و کاهش فشار بر عرصه های طبیعی پیشنهاد شده است.

ارزیابی اثرات، برنامه‌ریزی، مدیریت، توسعه گردشگری روستایی، توسعه پایدار، بیابان‌زایی