محمد حق شناس - دانشجوی دکتری رشته معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا بمانیان - عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس رشته معماری
زهرا قیابکلو - عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران ، رشته انرژی معماری

شیشه های رنگی به کار رفته در معماری سنتی ایران علاوه بر زیبایی و کیفیت بخشی به فضای داخلی، درکنترل تابش خورشیدی ورودی به ساختمان هم نقش مؤثری ایفا می کرده اند. این شیشه ها در دوره مدرنبه همراه بسیاری از دیگر شاخصه های معماری ایران حذف و با شیشه های شفاف ساده جایگزین شده اند. این پژوهش درنظر دارد با استفاده از روش تجربی آزمایشگاهی و تحلیل کمی، میزان تأثیر استفاده از هر رنگ -شیشه را در کنترل تابش خورشید در فضاهای معماری مشخص کند. برای این منظور چهار نمونه شیشه رنگی دارای بیشترین کاربرد در معماری سنتی )به رنگ های سبز، زرد، آبی و قرمز(، به همراه شیشه شفاف ساده انتخاب شدند. این شیشه ها دوبار توسط دستگاه اسپکتروفتومتر مورد آزمایش عبور طیفی فرابنفش، مرئی وفروسرخ قرار گرفتند )یک بار در محدوده 200 تا 1100 نانومتر و بار دیگر در محدوده 2500 تا 5000 نانومتر( و طیف انتقالی از آنها مشخص شد؛ سپس برمبنای استاندارد ISO 9050 ، چهار فاکتور عبور مرئی، تخریب طیفی مصالح، تخریب طیفی پوست و انرژی تابشی عبوری از آنها محاسبه شد. نتایج بررسی ها، تأثیر شیشه های رنگی در کنترل خیرگی ناشی از تابش، تعدیل ورود انرژی تابشی خورشیدی به فضای داخلی و جلوگیری از ورود طول موج های مضر برای مصالح و پوست انسان را نشان می داد. این پژوهش درنهایت استفاده مجدد از این شیشه ها در معماری ایران را پیشنهاد می کند

شیشه رنگی تابش خورشیدی طیف عبوری معماری ایرا