مسعود شمس الدین سعید - کارشناس ارشد معدن مکانیک سنگ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
حامد ارجمند - دانشجوی کارشناسی ارشد معدن استخراج، مرکز علوم و تحقیقات سیرجان

در این مقاله، به طور خاص به بررسی وضعیت پایداری تونل جنوبی شبلی بخشی از طرح آزادراه زنجان تبریز با روش‌هایRMR,Q و VNIMI پرداخته می‌شود. بر پایه اطلاعات زمین شناسی مهندسی، مسیر تونل‌ها به سه بلوک A ، B و C تقسیم شده است. از لحاظ خصوصیات ژئومکانیکی بلوک A (محکم‌ترین)، بلوک B در رده متوسط و بلوک C شامل شیل‌های سیاه تا مارن بسیار خرد شده (ضعیف‌ترین زون) محدوده تونل‌ها را در بر می‌گیرد. به منظور تعیین کرنش بحرانی تونل از روش‌های تجربی سینگ، بارتون و روش تحلیلی کارانزا تورس استفاده و نتایج حاصل با مقادیر بدست آمده از روش VNIMI و روش‌های عددی مقایسه شده است. برای تحلیل عددی نیز به دلیل سازگاری بیشتر نرمافزار FLAC با ویژگی‌های زون مارن خردشده، تحلیل پایداری و محاسبه میزان همگرایی تونل تنها بر روی این زون صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد اگر در زون مارن خردشده سیستم نگهداری با تاخیر زمانی نصب شود تونل ریزش خواهد کرد. نتایج حاصل از روش عددی نیز بیانگر همین موضوع است. به گون‌های که با عدم نصب سیستم نگهداری، فاکتور ایمنی در تمامی اطراف تونل کمتر از یک و تونل ریزش می‌کند

تحلیل پایداری ، تونل جنوبی شبلی ، کرنش بحرانی ، Flac2D