حسین شریفان - استادیار رشته ی مهندسی آبیاری و زهکشی، هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی شاکر - دانش آموخته ی رشته ی مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

امروزه سامانه های آبیاری قطره ای در کشور به لحاظ توان مطلوب در توزیع آب با راندمان بالا دارای روند رو به رشد بسیار فعالی بوده اند. در این سامانه ها یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین بخش ها که نقش تعیینکننده ای در راندمان سامانه دارد نوع قطره چکان مورد استفاده در سیستم میباشد. در حال حاضر قطره چکان های نتافیم در ایران یکی از پر مصرف ترین نوع قطره چکان می باشند لذا بر این اساس در این پژوهشخصوصیات فنی و هیدرولیکی این قطره چکان در 6 سامانه ی آبیاری اجرا شده در باغات مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی بر اساس دستورالعمل انجمن مهندسان کشاورزی آمریکا (ASAE) صورت گرفته است، که بر این اساس میزان متوسط شاخص های مورد بررسی یکنواختی پخش (EU)، ضریب تغییرات دبی قطره چکان ها (Vqs)، یکنواختی آماری (Us) و یکنواختی آماری اصلاح شده (UCa) ، به ترتیب 91 درصد، 0/081، 92 و 94 درصد بدست آمدند که نشان از عملکرد بسیار خوب و مناسب قطره چکان نتافیم در سامانه های مورد بررسی دارند. یکی از نکات مهم در مورد قطره چکان های نتافیم این است که این قطره چکان ها دارای قابلیتتنظیم فشار می باشند، لذا بر این اساس مقدار x آن ها صفر می باشد که باعث عدم محاسبه ی سایر پارامترهای موجود در دستورالعمل از جمله ضریب تغییرات دبی با درنظر گرفتن هیدرولیک جریان (Vqh) می شود. اما دلیل اصلی وجود برخی تغییرات در میزان ضریب تغییرات دبی و یکنواختی پخش در سامانه های مختلف را می توان تغییرات فشار، تصفیه ضعیف آب و عدم آگاهی برخی بهره برداران از نحوه ی مدیریت این سامانه ها دانست.

قطره چکان، آبیاری قطرهای، نتافیم