مهدیه بزمی - دانش آموخته کارشناس ارشد زیست شناسی سلولی تکوینی،گروه زیست شناسی،دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد
رویا لاری - گروه زیست شناسی،دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد
ناصر مهدوی شهری - گروه زیست شناسی،دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی بهنام رسولی - گروه زیست شناسی،دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد

مقدمه و هدف: دیازینون (O,O- diethy1-O-[2-isopropy1-6meth1-4-pyrimidiny1]phosphoro یکی از مهمترین سموم ارگانوفسفره است که به عنوان حشره کش در کشاورزی استفاده می شود.این ترکیبات قادرند باعپ تولید رادیکال های آزاد و ایجاد اختلال در سیستم آنتی اکسیدان شوندو به سلول ها و بافت ها ی آسیب برسانند.هدف از این مطالعه ارزیابی اثر سم دیازینون، و مکمل ویتامین د و کلسیم بر بافت استخوان موش صحرایی است (بر اساس مطالعات رادیوگرافیک). مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 20 سر رت نر از نژاد ویستار با وزن تقریبی 100 گرم (سن 5-6 هفته ای) که به طور تصادفی در چهار گروه: گروه کنترل (روغن ذرات را به عنوان حلال دیازینون)، و سه گروه تیمار: گروه دیازینون، گروه ویتامین د، گروه دیازینون + ویتامین د+ کلسیم قرار گرفتند انجام شد. دوز مصرفی دیازینون 5 mg/kg ، ویتامین د IU 30 ، و کلسیم 10 mg/kg بود.دیازینون و ویتامین د بصورت محلول در روغن ذرت، و کلسیم بصورت محلول در اب و به مدت 28 روز از طریق گاواژ استفاده شدند.در 28 روز حیوانات بیهوش و فمور راست و جمجمه برای بررسی هایرادیوگرافی خارج شدند.یافته ها: تراکم استخوانی اسفنجی در جمجمه و فمور، در گروه کنترل و دیازینون تفاوت معنی داری با هم داشتند،همچنین تفاوت معنی داری بین گروه دیازینون، با گروه ترکیبی ویتامین د + کلسیم + دیازینون مشاهده شد(p<0.05) نتیجه گیری:نتایج پیشنهاد می کند که دیازینون احتمالا باعث القاء تولید رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو در بافت استخوان شده، و در واقع با اثر سلول های استخوانی، باعث کاهش تراکم استخوان می شود.همچنین ویتا مین د در مصرف با کلسیم، می تواند این کاهش تراکم را جبران کند

دیازینون،ویتامین د،کلسیم،بافت استخوان،استرس اکسیداتیو