مهدیه بزمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولی تکوینی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد
میترا حقایقی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولی تکوینی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم،دانشگاه فردوسی مشهد
رویا لاری - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد
ناصر مهدوی شهری - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

مقدمه و هدف: دیازینون از گسترده ترین سموم ارگانوفسفره است که در کشاورزی استفاده می شود. اثرات سمی این ترکیب از طریق مهار آنزیم استیل کولین استراز اعمال می شود که برای عملکرد صحیح سیستم عصبی لازم است. همچنین این ترکیب سبب افزایش تولید رادیکال های آزاد و تخریب سیستم آنتی اکسیدان و آسیب به سلول ها و بافت های بدن می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر سم دیازینون بر تغییرات مساحت تیغه های استخوان ترابکولار فمور موش صحرایی نر می باشد (بر اساس مطالعات هیستومورفومتریک).مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 10 سر رت نر از نژاد ویستار با وزن تقریبی 80 گرم (سن 5-4 هفته ای) که به طور تصادفی در دو گروه: کنترل، که روغن ذرت را به عنوان حلال دیازینون، و گروه تست که دیازینون را با دوز 5mg/kg بصورت محلول در روغن ذرت و به مدت 28 روز از طریق گاواژ دریافت کردند قرار گرفتند. در روز 28 حیوانات کشته و فمورهای چپ برای بررسی های بافت شناسی خارج شدند. بررسی ها توسط نرم افزار Image J و معنی دار بودن نتایج توسط تست توکی تعیین شد.یافته ها: مساحت تیغه های استخوان ترابکولار اپیفیز فمور، در گروه کنترل و دیازینون تفاوت معنی داری با هم داشتند (p˂0.05) نتیجه: نتایج پیشنهاد می کند که دیازینون احتمالا باعث القاء تولید رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو در بافت استخوان ترابکولار شده، و در واقع با اثر بر سلول های استخوانی، باعث کاهش سطح تیغه های استخوانی اپیفیز فمور می شود.

دیازینون، استخوان ترابکولار، تیغه ها، موش صحرایی، استرس اکسیداتیو