مهرانگیز جوکار - عضو هیئت علمی دانشگاه جیرفت
احمد قنبری - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
فواد مرادی - عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج

به منظور بررسی تاثیر پرامینگ بذر بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت بذر گیاه دارویی ماریتیغال در شرایط تنش شوری و کنترل، آزمایشی به صورت فاکتوریل با چهار فاکتور (2×2×2×2) در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج انجام شد. فاکتور اول شامل رقم اصلاح شده مجارستان و توده بومی آمل، فاکتور دوم شامل پرایمینگ و بدون پرایمینگ، فاکتور سوم شامل تنش شوری (150 میلی مولار) و کنترل (بدون تنش) و فاکتور چهارم شامل مدت زمان نمونه برداری در زمان های 24 (مرحله آبنوشی) و 96 ساعد پس از کشت (مرحله جوانه زنی) بود. نتایج حاصل نشان داد پرایمینگ باعث افزایش معنی دار فعالیت آنزیم کاتالاز در زقم مجارستان شده اما تاثیر معنی داری بر توده بومی آمل نداشته است. فعالیت کاتالاز و آسکوربات پروکسیدار در بذور پرایم شده رقم مجارستان، نسبت به بذور شاهد به ترتیب به میزان 96 و 39 درصد افزایش یافته است. همچنین پرایمینگ فعالیت آنزم پروکسیداز را در هر دو ژنوتیپ به طور معنی داری افزایش داده است، اما نسبت افزایش سطح این آنزیم در بذور پرایم شده نسبت به بذور پرایم نشده در رقم مجارستان به میزان 14 برابر نسبت آن در توده بومی آمل بوده است. بررسی روند تغییرات فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت از مرحله آبنوشی تا جوانه زنی نیز نشان داد میزان فعالیت کاتالاز در مرحله جوانه زنی نسبت به مرحله آبنوشی در هر دو شرایط تنش و کنترل، به ترتیب 91/3 و 10 درصد افزایش پیدا کرده است. میزان فعالیت آسکوربات پراکسیداز نیز در مرحله جوانه زنی نسبت به مرحله آبنوشی به ترتیب در شرایط تنش و کنترل 154/5 و 190 درصد افزایش پیدا کرده است. بر اساس نتایج این آزمایش بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در اثر پرایمینگ بذر گیاه ماریتیغال از مکانیزم هایی است که باعث بهبود استقرار این گیاه در شرایط تنش شوری شده است.

آنزیم های آنتی اکسیدانت،ماریتیغال،پرایمینگ بذر،تنش شوری