ایمان دمیری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه یزد
حسین ملکی نژاد - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه یزد
حامد خیراندیش - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان
حسن بنی اسدی - رئیس اداره حفاظت و حمآیت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس

آبشکن سازهای عرضی است که جریان آب را به طرف وسط رودخانه هدایت میکند و از سرعت جریان میکاهد که بدین ترتیب باعث حفظ کناره ها میشود. در فاصله بین دو اپی، سرعت بسیارکم است و ناحیه رسوبگذاری خواهدشد. در واقع بهترین روش حفاظت کناره های روخانه بصورت غیرمستقیم استفاده از آبشکن میباشد. تعیین فاصله بهینه بین آبشکن ها از اهمیت خاصی برخوردار است در واقع فاصله بین اپیها با توجه به طول آنها محاسبه میشود وقتی طویلتر باشد تعداد در واحد سطح کم میشود. چنانچه فاصله بین دو آبشکن کم در نظر گرفته شود،هزینه های اجرایی طرح افزایش مییابد و در صورتی که فاصله آنها زیاد باشد، حفاظت مناسب و مورد انتظار از سواحلرودخانه صورت نمیگیرد. حال در این تحقیق، ما با توجه به مشاهدات صحرایی و اندازه گیری پارامترهای مختلف فیزیکی و هیدرولیکی آبشکنهای احداث شده در حوزه آبخیز دوآب صمصامی، مسئله طول حفاظت شده با توجه بهمیزان رسوبگذاری در بین آبشکن ها، مورد بررسی قرار گرفته است و نیز با توجه به مطالعات صحرایی مسئله ارتباط مستقیم نسبت بهترین فاصله بین آبشکن ها با طول حفاظت شده با توجه به عملکرد آنها در میزان رسوب گذارینسبت فاصله به طول مورد بررسی قرار گرفته است؛ نتایج این تحقیق نشان میدهد که بیشترین رسوب گذاری بین آبشکن با نسبت فاصله به طول 3/45 رخ میدهد و نیز عامل دیگر تعیین فاصله بین آبشکن ها (K) معادل 5/. برای رودخانه های با بستر شنی و قلوه سنگی نظیر رودخانه دوآب_صمصامی مناسب است.

بهترین فاصله بین آبشکن ها، دوآب _ صمصامی، رسوب ، بسترهای درشت دانه