آمنه موسویان - کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی
اسماعیل کرمی دهکردی - استادیار ترویج،ارتباطات و توسعه روستایی

مهارآفات توسط سموم شیمیایی یکی از قدیمی ترین تاکتیک های مبارزه است که به دلیل مشکلاتی که بوجود آورده است ،سیاستگذاران را به فکر استفاده از روش های ایمن انداخته است، به طریقی که ضمن اقتصادی بودن، با محیط زیست نیز سازگار باشند. در این راستا یکی از روش هایی که درجهت ارتقا دانش بهره برداران درمورد مدیریت تلفیقی آفات ابداع شده است مدارس صحرایی کشاورزان است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر مدارس صحرایی کشاورزان بر اقدامات کشاورزان در مدیریت غیرشیمیایی آفات، به صورت کمی انجام گرفته است. پروژه های FFS در استان آذربایجان شرقی در سه سال اخیر توانسته اند براقدامات کشاورزان در زمینه مدیریت غیرشیمیایی آفات تاثیر بگذارند.به گونه ای که میزان استفاده کشاورزان شرکت کننده در پروژه از روش های غیر شیمیایی بیشتر از بقیه بوده است. همچنین به نظر کشاورزان بعد از سال مبناع ، تاثیر روش های غیر شیمیایی بیشتر شده است که می توان آن را در نتیجه بهبود دانش کشاورزان در این زمینه دانست.

مدیریت تلفیقی آفات،مدارس صحرایی کشاورزان،مدیریت غیر شیمیایی،استان آذربایجان شرقی