مریم فیاض - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
علی اکبر فدایی تهرانی - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

نماتدهای ریشه گرهی (meloidogne spp) گروهی از نماتدهای انگل گیاهی هستند که به لحاظ خسارتی که گونه‌های مختلف آن در سطح جهان به محصولات مختلف وارد می‌آورند از اهمیت زیادی برخوردار بوده و روش های متعددی هم‌چون تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی برای مبارزه با آن‌ها استفاده می‌شود. مشکلات و خطرات زیست محیطی، ناشی از استفاده مسموم، از دلایل توجه محققان به استفاده ازروش‌های غیر شیمیایی هم چون استفاده از گیاهان و فرآورده‌های گیاهی با خصایت نماندکشی می‌باشند. برای بررسی فعالیت ضد نماتدی عصاره استونی گیاهان خانواده کاسنی، از دو گیاه دارویی بابونه (chamaemelum nobile) و بومادران achillea millefolium در طرح ازمایشی فاکتوریل بصورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. اثر غلظت‌های 0، 1، 5و 10٪ عصاره‌ها روی مرگ و میر 100 عدد لاروسن دوم ارزیابی گردید.میزان مرگ و میر لاروهاع 72 ساعت پس از مواجهه لارو وعصاره محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده‌های حاصل نشان‌دهنده اثر معنی‌دار عصاره استونی گیاهان مذکور روی میرگ و میر لارو نماتد بود. بالاترین میزان مرگ و میر لارو را نشان داد. در مجموع عصاره استونی گیاهان بومادران و بابونه تأثیرمطلوبی،‌علیه نماتد meloidogyne javanica داشته وامکان استفاده از آن‌ها به عنوان یک عامل طبیعی نماتد کش وجود دارد.

بابونه، مادران، عصاره استونه، نماتد ریشه گرهی