نوید کلانتری - دکترای برنامه ریزی حمل و نقل
علی یزدی زاده - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل
نوشین سعادت خواه - دانشجوی دکترای مهندسی شیمی

تجزیه و تحلیل «چاه – تا – چرخ» نوعی از تجزیه و تحلیل چرخه عمر است که برای ارزیابی میزان انرژی مصرفی و دی‌اکسید کربن تولید شده در بخش حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش میزان انرژی مصرفی و دی‌اکسی کربن منتشر شده از مرحله استخراج و تولید سوخت تا مرحله احتراق و مصرف سوخت در موتور وسیله نقلیه محاسبه می‌شود. در این مطالعه برای سوخت‌های موجود درایران به همراه انواع مختلف وسایل نقلیه تجزیه و تحلیل چاه – تا چرخ انجام شده است. سوخت‌های در نظر گرفته شده در این مطالعه بنزین، گازوئیل، سی ان جی، ال‌پی‌جی، بنزین مخلوط با اتانول (15 درصد اتانول و 85 درصد بنزین) و برق هستند که برای تمامی آن‌ها میزان مصرف انرژی و نشر آلاینده از مرحله «استخراج وتولید سوخت» تا «پمپاژ سوخت در باک خودرو» محاسبه شده است.علاوه بر خودروهای داخلی، خودروهای الکتریکی و هیبریدی نیز در این مطالعه مد نظر قرار گرفته‌اند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که وسایل نقلیه همگانی از مرحله استخراج و تولید سوخت تا مصرف ان در موتور خودرو، انرژی کمتری (برحسب مگاژول بر یکصد کیلومتر بر نفر) نسبت به وسایل نقلیه شخصی مصرف می‌کنند، این امر از نظر نرخ نشر آلاینده این خودروها نیز صادق است.

آنالیز چاه تا چرخ، بیودیزل، اتانول، سوخت هیدروژنی، آلاینده های هوا، انرژی