یاسر یعقوبی کارنامی - دانشجوی کارشناسی ارشددانشگاه صنعتی شریف
محسن طبسی - عضو هیئت علمی پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، سازمان انرژی اتمی
محمد اتوکش - دانشیار دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی شریف
میثم تراب مستعدی - عضو هیئت علمی پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، سازمان انرژی اتمی

موجودی فاز پراکنده یکی از پارامترهای مهم در طراحی ستون ضربه‌ای و تعیین قطر، ارتفاع و مشخصات طغیان و انتقال جرم آن ها است. بازدهی بالا و فضای کم مورد نیاز این ستون‌ها، باعث شده است که بویژه در صنایع هسته‌ای با توجه به احتمال وجود پرتو و نیاز به حفاظت در برابر اشعه، مورد توجه و استفاده قرار گیرند. در این مقاله با استفاده از یک ستون ضربه ای دیسک و دونات برای سیستم آب-کروسن، موجودی فاز پراکنده با استفاده از روش های توقف عملیات(Shut-down)و ردیاب پرتوزا (Radiotracer)مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.در روش ردیاب پرتوزا از دو آشکارساز (Detector) در بالا و پایین ستون استفاده شده است و ردیاب پرتوزایمصرفی،99mTcمی باشد. مزایای روش ردیاب پرتوزا حساسیت و دقت بالا، اندازه گیری موجودی فاز پراکنده بدون قطع عملیات و امکان ثبت اطلاعات از فواصل دور می باشد. در صنایع هسته ای با توجه به بالا بودن خطرات ناشی از تشعشع، استفاده از روش ردیاب پرتوزا به علت سهولت و امکان اندازه گیری موجودی فاز پراکنده بدون قرار گرفتن در کنار ستون ارجحیت دارد.نتایج و مشاهدات تجربی نشان می دهد موجودی فاز پراکنده بدست آمده با روش ردیاب پرتوزا نسبت به روش توقف عملیات،بطور میانگین حدود 5% خطا دارد. متغیرهای عملیاتی عبارتند از : دبی فاز پیوسته و دبی فاز پراکنده.

ستون­های ضربه­ای دیسک و دونات، ردیاب پرتوزا، توزیع زمان اقامت، موجودی فاز پراکنده