مهدیه صفرزاده - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه ژنومیکس، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج
قاسم حسینی سالکده - ستادیار ، دکتری ژنتیک و اصلاح نباتات ( بیوتکنولوژی )، گروه ژنومیکس، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج. پژوهشکده
رضا فتوت - ستادیار، دکتری ژنتیک بیومتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
محمدرضا عظیمی - استادیار، دکتری ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک ، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

MiRNA ، RNAهاتی کوچک 24-18 نوکلئوتیدی هستند که در مرحله‌ی پس از رونویسی ، از طریق مکانیسم‌های ایجاد شکاف در Mrna و یا سرکوبی ترجمه نقش تنظیمی مهمی ایفا می‌کنند. گیاهان همواره در معرض تنش‌های مختلف می‌باشند و این شرایط، باعث محدود شدن تولید محصولات گیاهی در سطح جهانی می‌شود. در این مطالعه با استفاده از تکنیک Qrt-PCR الگوی بیان miR168 که در تنظیم بیان AGO1 نقش دارد، در دو رقم حساس و متحمل به تنش خشکی در گندم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین شباهت در همه‌ی اعضای هریک از این خانواده‌ها در ناحیه‌ی تولیدکننده‌ی miRNA بالغ می‌باشد. هم‌چنین نتایج درخت فیلوژنی نشان داد که توالی‌های خانواده‌ی miR168 در تک لپه‌ای‌ها و دو لپه‌ای‌ها از یکدیگر تفکیک شده‌اند. اهمیت نقش miRNA های بالغ حفاظت شده در کنترل ژن‌های مهم مانند فاکتورهای رونویسی می‌تواند به توجیه مناسبی برای حفاظت شده بودن توالی این miRNA ها در گونه‌های مختلف گیاهان باشد. miR168 در رقم حساس، تنظیم میزان AGO1 و هوموستازی این پروتئین دچار اختلال شده و پاسخ رقم حساس رقنم نسبت به رقم متحمل، کاهش بیان miR168 و کاهش حضور آن در مسیرهای سیگنالینگ اکسین و اسید آبسزیک و در تیجه کاهش مقابله‌ی رقم حساس با تنش خشکی می‌باشد.

miR168، ago1 ، گندم، تنش خشکی