سعید گیوه چی - استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
دکتربهرام ملک محمدی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
مهدی جلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت در سوانح طبیعی دانشگاه تهران

سطح محله‌ای از منظر شهرسازی، مناسب‌ترین سطح جهت تحقق اهداف مدیریت بحران است که شناساندن نقش برنامه‌ریزی محله‌ای در آمادگی کلانشهرها در برابر زلزله، هدف این تحقیق می‌باشد و با روش توصیفی، تحلیلی ابتدا به تبیین رویکرد جامعه محور و جایگاه سطح محلی در مدل‌های برنامه‌‌ریزی مدیریت بلایا می‌پردازد، سپس محله و برنامه‌ریزی محله‌ای، امدادرسانی محله‌ای و رابطه بین آمادگی شهرها در برابر زلزله اینگونه توصیف می‌کند: 1) شناسایی منابع انسانی محله‌ای و استفاده از نظرات آنها در بهینه‌سازی فرآیندهای برنامه‌ریزی مرتبط با مرحله آمادگی، 2) ایجاد اعتماد به نفس، تقویت حس تعلق مکانی، مسئولیت‌پذیری و تعهد مردم محله و تسهیل مشارکت آنان در برنامه آمادگی، 3) بازتاب نیازها و اولویت‌های مردم محله، جلوگیری از کلی نگری و شکست در برنامه آمادگی، 4) شناسایی گروه‌های آسیب‌پذیر و آسیب‌پذیری‌ها در محله، ارائه راه حل‌هایی به منظور کاهش آسیب‌ها و گردآوری اطلاعات واقعی برای تدوین برنامه آمادگی، 5) شناسایی و سازماندهی ظرفیت‌ها، ذی‌نفعان فعال و گروه‌های توانمند در سطح محلات جهت افزایش توان آمادگی، 6) ایجاد، آموزش و مدیریت تشکل‌های خودجوش مردمی برای شکل‌گیری اقدامات آمادگی مناسب نظیر خودامدادی، 7) افزایش هماهنگی سازمانها و آحاد مردم به منظور اثربخشی اقدامات آمادگی، 8) نهادینه کردن فرهنگ آمادگی در محلات، 9) توجه به عواملی همچون سن، جنس و شغل ساکنان محله برای تثبیت آموزش و متعاقباً دستیابی به آمادگی بومی و بادوام در محلات، 10) تخصیص و تجهیز درست منابع جهت تحقق آمادگی سخت‌افزاری و جلوگیری از هدر رفتن منابع در محلات.

برنامه‌ریزی محله‌ای، آمادگی، زلزله