زهرا قشلاقی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا خرسانی - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
غلامحسین حق نیا - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

حفظ محیطزیست و دستیابی به توسعه پایدار در کشاورزی، بهعنوان یکی از مباحث اصلی در برنامه ی کشورهای مختلف جهان از جمله ایران قرار گرفتهاست امروزه یکی از شایعترین ناهنجاریها و بحرانهای زیست محیطی، کاربرد بیرویهی کودهای نیتروژن (عمدتاً به فرم نیترات) است که تداوم آن علاوه بر خسارت- های مالی، آلودگی آبهای زیرزمینی و مسمومیت نیترات در گیاه خطرات جدی را در رابطه با تشدید عدم تعادل عناصرغذایی در محیط رشد ریشه و در اندامهای گیاهی به وجود آورده است. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محلولغذایی هوگلند و آرنون با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیترات (0.01، 0.02 مول بر لیتر) در محیط هیدروپونیک در دو زمان برداشت (29 و 46 روز بعد از استقرار) بر عملکرد و جذب عناصر کم مصرف آهن، روی و مس در گیاه کاهو انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح نیترات در هر دو زمان برداشت وزنخشک اندامهوایی و غلظت عناصر آهن و مس به طور معنی-داری کاهش یافت در حالیکه در مورد عنصر روی این تأثیر افزایشی بوده است. در هر یک از سطوح نیترات با گذشت زمان، اگرچه غلظت آهن و مس کاهش یافته است اما در غلظت زیاد نیترات شدت کاهش بیشتر بوده است. نتایج این آزمایش نشان میدهد که بیشترین میزان جذب عناصر آهن و مس توسط گیاه در اوایل رشد انجام میشود بنابراین به نظر میرسد که تأثیر منفی غلظت زیاد نیترات بر تغذیهی گیاه در این دوره از رشد بیشتر است.

انباشت نیترات-عناصر کممصرف-کشاورزی پایدار-کشت هیدروپونیک