مصطفی عراقی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
نوید سعیدی رضوانی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
اسماعیل صالحی - دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

در جامعه امروز، لزوم آموزش فرهنگ زندگی شهری کاملا مشهود است. شهر تهران نیز با افزایش مداوم جمعیت و افزایش خرده فرهنگ ها و قومیت های متعدد رو به روست و به موازات آن با نیازهای اجتماعی وابسته به آن مواجه است که با گسترش و افزایش این وضعیت، نیازها به مراتب بیشتر می شود. لذا این امر، تعهداتی را برای مدیران شهری و تکالیفی را بر شهروندان به همراه دارد و ارزش ها و هنجارهایی را به دنبال دارد که این مهم، مدیریت مطلوب شهری را با تکیه بر آموزش های شهروندی، جهت انتقال آموزش های شهری به مردم با هدف ارتقای مشارکت های اجتماعی بیش از پیش می طلبد. یکی از مفاهیم عمده در ادبیات آموزشی، تدوین محتوای آموزشی منطبق با نیاز شهر و شهروند است و از جمله مسائلی که امروزه نیز بسیار حائز اهمیت است بازیافت است. بازیافت زباله می تواند نقش بسیار مهم و حائز اهمیتی در حفظ منابع طبیعی و ملی و نهایتا توسعه پایدار کشور ایفا نماید. مشارکت شهروندان در امر تفکیک پسماند می تواند گام موثری در پیشبرد اهداف توسعه پایدار ایفا نماید. متولی آموزش های شهری و شهروندی در این حوزه نیز شهرداری است تا فرهنگ سازی و آموزش شهروندان را هر چه بیشتر و موثرتر انجام داده تا در جهت نیل به پیشبرد اهداف حفاظت از منابع طبیعی و همچنین جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی به عنوان یک عامل موثر بکوشد. اثرات زیست محیطی گوناگون حاصل از زباله های شهری، می تواند شامل انواع خسارات به صورت ازدیاد فلزات سنگین، جیوه، سرب و ... در خاک، آلودگی های هوای ناشی از احتراق مواد پلاستیکی (گاز کربنیک، انیدرید سولفوره و غیره)، آلودگی آب شامل تخلیه فاضلاب ها و آلودگی آب زیرزمینی و آلودگی ناشی از حشرات و جوندگان و همچنین آسیب رساندن به موجودات زنده گیاهی و جانوری باشد. با توجه به حجم بالای تولید زباله در منطقه 16، وجود بافت مسکونی و تجاری تجمع یافته در این محدوده و همچنین وجود مشکلات عدیده ای توام شده است. تا کنون راه کارهای متفاوتی در شهرهای مختلف و همچنین مناطق مختلف شهر تهران جهت ارتقاء کارایی سیستم مدیریت مواد زائد ارائه شده است. در این پژوهش نیز سعی بر آن است که با ارائه راهکارهای متنوع بتوان سطح فرهنگ تفکیک پسماند از مبداء را در منطقه 16 بالا برد.

پسماند، آموزش های شهروندی، مشارکت شهروندان، ایستگاههای بازیافت، منطقه 16