امین ابراهیمی دهکردی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر و معماری تهران مرکز

با توجه به سوابق توسعه شهری معاصر، شهرهای ما چه در توسعه و چه حتی در افزایش قلمرو فضایی (توسعه پیرامونی) کمتر از یک فرایند برنامه ریزی شده تبعیت می کنند، در نتیجه بسیاری از ظرفیت ها و قابلیت های موثر در رشد موزون و متناسب شهری از جمله سطوح میان افزای شهری و توسعه از درون (توسعه درونی) مورد توجه قرار نگرفته اند. از طرفی توسعه شهری با عرصه های ناکارآمد و فرسوده مواجه است که نیازمند اتخاذ سیاستی مناسب در این بخش می باشد. مرمت شهری، به عنوان شیوه ای برای بازگرداندن تعادل در کارکرد درونی شهر و به منظور تداوم بخشی به ارزش های حاکم بر بافت های شهری مراد شده است. با رخداد رشد شتابان در کلان شهرهای ایران، بافت های تاریخی و سکونت گاههای کهن مورد تهدید قرار گرفتند و نیاز به مرمت شهری و بازآفرینی بافت های قدیمی بیش از گذشته احساس شد. توسعه شهری با توجه به دو رویکرد توسعه درونی و مرمت شهری بافت های فرسوده، سعی در احیا و بازگرداندن حیات شهری به عرصه های ناکارآمد داشته است، در جهت تسهیل این روند و توجه به پیوند بافت های قدیمی با توسعه شهری برنامه ریزی و اجرای پروژه های محرک توسعه به عنوان یکی از راهبردهای بکار گرفته شده جهت فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و مالکان مورد توجه قرار گرفت. به استناد تجارب و نتایج حاصل از اقدامات گذشته، پروژه های محرک توسعه را می توان در چهار گروه دسته بندی کرد: ارتقا زیرساخت ها، شبکه معابر و تجهیز و گسترش فضاهای عمومی، توسعه و تامین خدمات شهری – محله ای، باززنده سازی مجموعه ها، الگوسازی. راهبردهای فوق علاوه بر ایجاد سرزندگی در قلمرو عمومی بافت، مشوق و محرک مناسبی برای حضور مردم در این فرایند هستند.

مرمت شهری، توسعه درونی، محرک های توسعه، بافت فرسوده، بازآفرینی