مجید عطاری گرگری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، قزوین، ایران
ناصر براتی - دکتری شهرسازی، استادیارو عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

در سطح ملی و توسعه صرفاً فیزیکی – کالبدی در مقیاس شهری، بلکه به وسیله دستیابی به معیارهای جامع تر و چند بعدی در عرصه برنامه ریزی می داند. کیفیت زندگی شهری همواره با وجود شاخص هایش مورد بررسی، پایش و اندازه گیری قرار گرفته است که این شاخص ها به دو دسته شاخص های عینی (واقعی) و شاخص های ذهنی (روانی) تقسیم می شوند. بر این اساس هدف اصلی تحقیق حاضر، اعتلاء کیفیت زندگی شهری محلات مسکونی کلانشهرها، با کسب یک شناخت جامع و همه جانبه از وضع موجود محلات از طریق تحلیل و رتبه بندی حوزه ها، معیارها و شاخص های مربوطه و سپس الویت بندی آنها بر اساس امتیازات به دست آمده و با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای (ANP) می باشد. در این راستا ابتدا به بررسی حوزه ها، معیارها و شاخص های ارائه شده توسط صاحب نظران و سازمان های مختلف پرداخته و در پی آن پنج حوزه اصلی فرهنگی، محیطی، اجتماعی، حمل و نقل و دسترسی و اقتصاد انتخاب گردیده، معیارها و شاخص های آنها تعیین گذشته و وزن دهی و رتبه بندی شده و در نهایت در جهت تحلیل و بررسی کیفیت زندگی شهری در محلات مسکونی کلانشهرها و رتبه بندی آنها، الویت بندی نهایی می شوند. محلات مورد مطالعه در این تحقیق در راستای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز، از میان محله های مسکونی کلانشهر تبریز و به تفکیک مناطق ده گانه شهرداری و با کمک نظرات کارشناسانه و سیستم تحلیل شبکه ای و از هر منطقه یک محله انتخاب شده اند. به این ترتیب تعداد 10 محله از مناطق شهرداری کلانشهر تبریز انتخاب شده و معیارها و شاخص های کیفیت زندگی شهری در آنها بررسی شده و بعد از آن این محلات وزن دهی و رتبه بندی شدند. که در نهایت کوی ولیعصر (عج) تبریز دارای بهترین وضعیت و ناحیه خاوران دارای پایین ترین سطح کیفی بودند.

کلانشهر تبریز، کیفیت، کیفیت زندگی، معیار، شاخص، رتبه بندی، فرآیند تحلیل شبکه ای، محله، رضایتمندی