حمیدرضا متین فر - استادیار علوم خاک، دانشگاه لرستان

کاربری اراضی در ارتباط با فعالیت انسان مطرح می شود و در طول زمان دستخوش تغییر و تحول می گردد. در سالهای اخیر کاربری اراضی به مقدار بسیار زیاد جنبه رقابتی پیدا کرده که نتیجه فشارهای افزایش جمعیت می باشد. رقابتهای چندسویه در سیستمهای اراضی محدود، منجر به سوء استفاده از اراضی می شود. این مسئله با وجود پتانسیلهای ذاتی اراضی سبب افزایش مشکلات جدی تخریب خاک و اراضی می گردد. از آنجائی که این احتمال وجود دارد که جمعیت به شرطی 40 تا 50 سال آینده دو برابر گردد بنابراین انتظار می رود که با تغییرات گسترده پوشش زمین به همراه ناپایداری و دگرگونی دما، اتمسفر و اکوسیستم مواجه باشیم. تغییرات پوشش زمین می تواند به تبدیل از یک نوع پوشش به نوع دیگر و تغییر شکل در یک نوع پوشش معین تقسیم گردد. در این تحقیق به منظور بررسی تغییرات پوشش و کاربری اراضی در بازه زمانی معینی داده های سنجنده لندست مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از اصلاحات اتمسفرری و هندسی تصاویر از آنها تصاویر رنگی کاذب باترکیب باندی مختلف و شاخصهای گیاهی ساخته شد. برای بررسی چگونگی توزیع طیفی پدیده ها محاسبات آماری مانند، همبستگی، میانگین، انحراف معیار و هیستوگرام باندها انجام گرفت. بر اساس مطالعات میدانی، تفسیر چشمی ترکیبهای رنگی تصاویر و شاخصهای گیاهی 13 کلاس در ابتدا شناسایی و به عنوان نمونه های آموزشی به سیستم تعلیم داده شد به طور کلی نتایج تحقیق نشان می دهد تصاویر سنجنده های لندست قابلیت نمایش تغییرات پوششهای اراضی را در حد محلی نیز دارا می باشند. در صورتی که محقق پردازشهای رقومی و تفسیر چشمی را با مطالعات میدانی تلفیق نماید با دقت مناسبی قادر به شناسایی تغییرات، روند و چگونگی تغییرات خواهد شد. نتایج نشان می دهد، اولا در طی دوره زمانی 16 ساله حدود 14 درصد از وسعت ارای مزروعی و قابل کشت که منبع درآمد زارعین می باشد کاسته شده است دوم این که به وسعت مناطق مسکونی حدود 4 درصد افزوده شده است. از طرفی به وسعت اراضی غیر زراعی نیز افزوده شده بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که روند توسعه مناطق مسکونی به سمت اراضی زراعی و حاصلخیز می باشد.

تغییر کاربری، اراضی، سنجش از دور، لندست، GIS، پردازش رقومی