سهراب مرادی - مربی، گروه مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، ایران
محمود زبیری - استاد، گروه مهندسی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشگاه تهران
محمدرضا مروی مهاجر

آگاهی و شناخت از وجود یا فقدان و نوع و میزان واقعی درختان نادر و قطور در توده های طبیعی می تواند برای برنامه ریزی های جنگل شناسی، جنگلداری، مطالعات تنوع زیستی و تنوع گونه ای و... بسیار مفید باشد. همچنین آگاهی از پراکنش تعداد درختان در طبقات قطری مختلف نه تنها در مطالعه چگونگی پیشرفت توده جنگل لازم است، بلکه داده های پایه ای برای تشکیل جداول ارزش و کیفیت تولید و موجودی توده های سرپا است. اهمیت مطالعه نحوه پراکنش تعداد درختان در طبقات قطری مختلف را نمی توان در امر قضاوت در مورد چگونگی کیفیت عملیات پرورشی اجرا شده و انتخاب روش وعملیات پرورشی مناسب برای هر توده در آینده را نادیده گرفت. در بخش گرازبن از جنگل آموزشی- پژوهشی خیرودکنار نوشهر، برای ارزیابی روش نمونه برداری منظم تصادفی در برآورد کمی درختان نادر و قطور، پارسل های 312، 313 و 319 انتخاب شدند. روش نمونه برداری منظم تصادفی به منظور برآورد تعداد و سطح مقطع برابر سینه در هکتار گونه های نادر و قطور و روش آماربرداری صد در صد برای به دست آوردن میزان واقعی تعداد و سطح مقطع برابر سینه در هکتار گونه های مذکور در منطقه مورد مطالعه اجرا شدند. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد که روش نمونه برداری منظم تصادفی برای گونه های گیلاس وحشی، ملج، شیردار، نمدار و افرا از نظر شاخص های تعداد در هکتار و سطح مقطع برابر سینه، برآوردی کمتر از میزان واقعیت و برای گونه های بلوط، توسکا و ممرز برآوردی بیشتر از واقعیت نشان داده است. نتایج همچنین نشان داد که نمودار پراکنش تعداد در هکتار حاصله از روش نمونه برداری منظم تصادفی برای گونه های بلوط، ممرز و افرا در طبقات قطری بالاتر از 100 سانتیمتر با پراکنش تعداد در هکتار حاصله از روش آماربرداری صددرصد اختلاف معنی دار دارد. نتایج حاصل شده از این مطالعه می تواند برای ارائه روشی دقیق جهت برآورد درست نوع و میزان گونه های نادر و قطور مفید باشد.

آماربرداری صددرصد، نمونه برداری منظم تصادفی، گونه های نادر و قطور، بخش گرازبن