نرگس نوزاد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیای طبیعی گرایش (اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
برومند صلاحی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

طوفان های تندری یکی از بلاهای طبیعی مهمی هستند که هر ساله در بیشتر نقاط دنیا از جمله کشور ایران و منطقه پارس آباد رخ می دهد و سبب بروز خسارات جانی و مالی زیادی در کشور و منطقه مورد مطالعه می شود. در تحقیق حاضر ت لاش بر آن است ک ه طوفان های تندری منطقه پارس آباد مغان از دیدگاه همدیدی مورد بررسی قرار گیرد. لذا در راستای دستیابی به اهداف مورد نظر، از روش آماری توصیفی، تحلیل روند خطی و پلی نومیان درجه شش و تحلیل سینوپتیک استفاده گردیده است. داده های وقوع روزهای طوفانهای تندری ایستگاه سینوپتیک پارس آباد متعلق به دوره آماری (1987-2006) 21 ساله هستند. طبقه یندی ماهانه روزهای توام با طوفان تندری نیز با استفاده از روش آماری چند متغیره تحلیل خوشه ای انجام شد. برای تبیین و ت وجیه همدیدی طوفان های تندری، ظرایط هم فشاری سطح زمین، هم ارتفاع سطح 500 هکتوپاسکال و ستون آب قابل بارش روزهای دارای طوفان های تندری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که درایستگاه سینوپتیک پارس آباد بیشترین فراوانی وقوع طوفان های تندری متعلق به ماه اردیبهشت و خرداد است. درخت خوشه بندی طوفان های تندری ماهانه در ایستگاه مورد مطالعه نشان داد که این طوفان ها در تمامی ایستگاه ها سه خ وشه مشابه را تشکیل می دهند. مدل های نوسانی زمانی و روند خطی و پلی نومیال درجه شش طوفان های تندری فصل بهار و سالانه نشان دادند که در ایستگاه های پارس آباد وقوع طوفان های تندری دارای روندی کاهشی است. همخوانی نسبتاً خوب روند خطی و پلی نومیال درجه شش بهاری و سالانیه وقوع طوفان های تندری، مبین بیشتر بودن سهم فصل بهار از طوفان های تندری نسبت به میزان سالانه است. بررسی نقشه های همدیدی روزهای دارای طوفان های تندری نشان دادند که وقوع این طوفانها با سامانه های همدید سطح زمین و ترازهای بالای جو مرتبط است.

تحلیل خوشه ای، تحلیل همدیدی، طوفانهای تندری، روند خطی، روند پلی نومیال، شهرستان پارس آباد