محمدرضا نقوی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه تهران
محمدرضا قنادها - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه تهران
بهمن یزدی صمدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه تهران

به منظور بررسی عوامل موثر در ریزش در گندم های تجارتی ایران تعداد 65 رقم گندم به همراه 3 رقم ساختگی در قالب طرح بلوک با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی کشت گردیدند. صفات عملکرد، ارتفاع، ریزش هنگام برداشت، ریزش هنگام رسیدن و خوابیدگی به صورت مقیاس کمی یا رتبه ای روی ارقام یاداشت گردید. نتایج تجزیه واریانس و یا تجزیه ویلکاکسون نشان داد که تمامی صفات بین ارقام اختلاف معنی داری دارند. همچنین همبستگی ساده پیرسون یا اسپیرمن نشان داد که اکثر صفات با همدیگر همبستگی دارند. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام بیانگر تأثیر بیشتر صفات ارتفاع و ریزش هنگام برداشت بر روی عملکرد بود. همچنین نتایج تجزیه همبستگی بیانگر تأثیر زیاد اثرات مستقیم صفات نسبت به تاثیر غیر مستقیم آنها بر روی عملکرد بود. تجزیه خوشه ای صفات ارقام را در سه گروه قرار داد و عمده ارقام مناسب از نظر مقاومت به ریزش در گروه اول قرار گرفتند.