محمود رحیمی مقدم - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
کیومرث شاه محمدیان - دانشجوی برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

بافت های فرسوده شهری صرفنظر از گونه های متفاوت آنها محصول برخی کم توجهی های مدیریت شهری است که در طول زمان به صورت پهنه ای از شهر درامده که فاقد پایداری و استحکام لازم کالبدی بوده، دسترسی مناسبی برای خانههای آنها به وجود نیامده و از کمبود شدید خدمات رنج می برد. به همین دلیل با توجه به کیفیت پائین زندگی در بخش هایی از آنها، محل سکونت اقشار محروم و مهاجران روستایی شده و در نهایت به مکان هایی نا امن و با ناهنجاری های فراوان اجتماعی در پائین سطح کیفیت محیطی تبدیل شده اند. آنجه در کشور ما امر مداخله، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده را با مشکل روبرو ک رده، فقدان یک استراتژی مشخص متکی به شناسایی گونه های بافت های فرسوده و عزم جدی مدیریت شهری برای نوسازی و بهسازی آنها بوده است. نوسازی بافت های فرسوده فاریندی حساس و پیچیده است که نیاز به طراحی استراتژی ها و راهکارهای هدفمندی دارد که جز از طریق مطالعه ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی و سایر مسائل موجود در بافت میسر نخواهد شد. این مقاله با هدف شناسایی استراتژی های اصلی فرایند نوسازی و ترسیم اهداف عملیاتی و نیز راهکارهای نوسازی در محله فرحزاد مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مقاله حاضر «توصیفی- تحلیلی» با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک (SWOT) و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و پیمایشی است. اهمیت توجه به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنان محله و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیت های اقتصادی محله، توجه به فرایندهای اجرایی و پهنه طرحها با واقعیت و زمینه های اجرایی و در نهایت تحریک مردم ساکن و گروه های ذینفع برای ارتقاء شرایط محیطی از مواردی هستند که در برنامه اقدام با توجه به مطالعات انجام شده در محله فرحزاد و برگزاری نشست های گروهی به آن اشاره گردیده است. انجام پاره ای از اقدامات کالبدی در تقویت شاخص های هویت، بهبود مرکزیت های مکانی و اجتماعی، بهبود شبکه دسترسی و الگوهای تجمیع و یکپارچه سازی قطعات از جمله اقدامات منتج از فراینده مطالعاتی انجام شده به شمار می رود.

استراتژی های نوسازی، بافت فرسوده شهری، تحقق پذیری، مشارکت مردم در نوسازی