بهزاد وثیق - پژوهشگر و دکترای معماری دانشگاه تربیت مدرس
سمیه شیرین جانی - دانشجوی ارشد معماری دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان

مفهوم پایداری در دهه 1970 میلادی، نتیجه آگاهی بشر نسبت به مسائل محیط زیست و مشکلات فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی می باشد. یکی از مهمترین اهداف توسعه پایدار، حفظ طبیعت و اصلاح نگاه به آن است و تجلی توسعه پایدار در حوزه محیط ساخته شده، معماری پایدار نامیده می شود. مفهوم معماری پایدار، یا همان معماری محیطی پایدار، تلویحاً برقراری تعادل و تعامل را میان سه حیطه اصلی اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی- سیاسی و کالبدی محیط در بر می گیرد. که با بررسی معانی پایه ای پایداری می توان دوجزء اصلی مورد تأکید در آنها را شناسایی نمود: انسان و محیط. هر چند توسعه پایدار ریشه های اکولوژیکی و اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی دارد، ولی با جستجو درباره معضلات پیش روی انسان معاصر و راه حل آنها در معماری پایدار، نقش طبیعت هر چه بیشتر آشکار می رگدد. در نظر گرفتن نقش انسان و همچنین معماری به عنوان یک فرایند که منجر به پایداری می گردد، از نکات مهم دیگر در اصلاح رابطه انسان، طبیعت و معماری می باشد. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و رویکردی توصیفی- تحلیلی دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش با هدف معماری پایدار به اصلاح رابطه انسان، طبیعت و معماری بواسطه بازخوانی مفهوم و اهمیت نقش عملکرد فضاهای نیمه باز؛ ایوان و تلار با تأکید بر تأثیر گذاری آن در ساختار معماری سنتی ایران با نتیجه غایی به ارتقاء کیفیت معماری معاصر ایران در بهر مندی از مزایای انرژی های تجدید پذیر طبیعی به روش غیر فعال بر مبنای معیارهای توسعه پایدار می پردازد تا با درنظر گرفتن پایداری به ع نوان محصول فرایند معماری ضمن بهره گیری همزمان از الگوهای ارزشمند معماری سنتی ایرانی همگام با معماری روز جهان به کاربرد انرژیهای نو در ساختمان و ساخت و ساز هماهنگ با اقلیم، صرفه جویی مصرف و کاهش آلودگی های زیست محیطی را با اصلاح نگاه به رابطه انسان و طبیعت بواسطه نقش آفرینی فضاهای نیمه باز در معماری ایران، ماحصل این اندیشه و پژوهش به نتیجه رساند.

پایداری، توسعه پایدار، معماری پایدار، معماری سنتی ایران، فضاهای نیمه باز، ایوان و تلار