شریف مطوف - استادیار دانشگاه شهید بهشتی ، دکتری برنامه ریزی شهری
نسترن اسمعیل پورزنجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای ، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

کشور ایران از جمله مناطقی است که با خطر بالای زلزله مواجه است. به ویژه در مورد تهران پیش بینی می شود در صورت وقوع زلزله ای شدید تلفات جانی و مالی و بیش از حد تصور باشد . یکی از مسائلی که همواره مورد توجه سازمانهای مسئول در مدیریت بحران قرار دارد، انتخاب مکانی جهت استقرار موقت جمعیت های آسیب دیده از سوانح می باشد. در ایران معمولاً مکان گزینی برای اسکان اضطراری یا موقت شهروندان به صورت تجربی پس از بروز سانحه بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم توسط سازمانهای امدادرسان انجام می گیرد ، بدیهی است عدم رعایت مکان گزینی صحیح ممکن است فاجعه دیگری حتی به مراتب وخیمتر از سانحه اولیه به دنبال داشته باشد . بنابراین ،مکان یابی جهت اسکان موقت قبل از وقوع سانحه ،می تواند نقش مهمی در تهیه وافزایش کارایی برنامه عملیاتی مدیریت بحران داشته باشد. در این میان شهرستان دماوند نیز به دلیل واقع شدن در نزدیکی دو گسل اصلی مشا و فیروزکوه از خطر بالایی برخوردار است. این درحالیست که روشن نبودن برنامه مدیریت بحران می تواند دامنه بحران را در این شهرستان شدت بخشد. گرچه شهرستان دماوند در منطقه ای لرزه خیز قرار دارد ، اما دشت های وسیعی در آن واقع شده است که هنوز امکان ایجاد سکونت گاه های موقت (مکان یابی برای اسکان موقت ) در آن ها وجود دارد. در این پژوهش سعی شد با شناخت درست از محدوده و تحلیل عوامل ثاثیر گذار بر زلزله و سکونت های موقت با توجه به13 معیاراصلی تعییین شده در طول تحقیق هم چون دسترسی،منابع آب،ملاحظات اقتصادی ،فرهنگی وسنت ،نظر مردم و... به شناسایی دقیق آسیب ها از طریق تحلیل سلسله مراتبی GISبه مکان های امن برای استقرار سکونت گاه ها ی موقت دست بیابیم.نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عمدتا داده های مورد استفاده در مکان یابی اسکان موقت،مکانی بوده وبا توجه به قابلیت GISدر پردازش وتحلیل داده های مکانی ویا غیر مکانی GISمی تواند به عنوان ابزار قوی مورد استفاده مدیران قرارگیرد.

مدیریت بحران ، اسکان اضطراری ، سکونت گاه های موقت ، مکان یابی ،GIS