احسان فکور - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس
سید جلیل علوی - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود طبری کوچکسرایی - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس
ویم آرتسن - استادیار گروه بوم شناسی و مدیریت جنگل - دانشگاه کاتولیک لوون، بلژیک

بررسی رابطه بین توان تولیدی رویشگاه و متغیرهای محیطی یکی از مسائل مهم در مدیریت جنگل می باشد. روش معمول ارزیابی توان تولیدی رویشگاه رگرسیون خطی است ولی امروزه از روش های نوین استفاده می شود. یکی از این روش ها درخت طبقه بندی و رگرسیون می باشد، در مطالعه حاضر از دو روش درخت طبقه بندی و رگرسیون و رگرسیون خطی استفاده شد. روش های بسیاری برای ارزیابی توان تولید رویشگاه وجود دارد که در مطالعه حاضر از شاخص فرم رویشگاه (ارتفاع درختان در یک توده در یک قطر استاندارد) که مطمئن ترین معیار برای ارزیابی کیفیت رویشگاه در توده های ناهمسال و آمیخته می باشد، استفاده شد. به این منظور در تیپ هایی که در آنها گونه راش غالب بود، به روش تصادفی- سیستماتیک 43 قطعه نمونه دایره ای به مساحت 1000 متر مربع پیاده و در هر یک از آنها ارتفاع و قطر تمام درختان گونه راش با قطر بیشتر از 7/5 سانتی متر، ارتفاع از سطح دریا و درصد شیب و آزیموت اندازه گیری و ثبت شد. همچنین در مرکز هر قطعه نمونه، از عمق 10-0 سانتی متری، نمونه برداری خاک صورت گرفت و متغیرهای خاکی متعددی اندازه گیری شد. نتایج این پژوهش با استفاده از معیارهای مجذور میانگین مربعات خطا، AIC، ضریب تبیین و ضریب تبیین تعدیل یافته نشان داد که درخت طبقه-بندی و رگرسیون نسبت به مدل رگرسیون خطی برازش مناسب تر و دقت بالاتری در پیش بینی توان تولید گونه راش داشت. در هر دو مدل ارتفاع از سطح دریا از بین متغیرهای تبیینی مورد بررسی بیشترین اهمیت را در پیش بینی توان تولید داشت. در نهایت با توجه به عملکرد نسبتاً ضعیف این دو مدل در مطالعه حاضر، پیشنهاد می گردد تا از تکنیک های دیگر مدل سازی نظیر مدل جمعی تعمیم یافته، جنگل تصادفی، درخت رگرسیون تقویت شده نیز در ارزیابی توان استفاده نمود.

توان تولید، فرم رویشگاه، راش شرقی، رگرسیون خطی، درخت طبقه بندی و رگرسیون