باقی قاضی - دانشجویی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه ارومیه
بایرامعلی محمد نژاد - استادیار گروه آب دانشگاه ارومیه
مرتضی قلیزاده - کارشناس شرکت آب منطقه ای آ- غربی
معروف سی وسه مرده - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد مهاباد

مهمترین اثر رسوبگذاری در مخازن سدها کاهش حجم ذخیره مخزن سد و آثار قابل توجه آن بر مطالعات منابع آب میباشد. پیشبینی میزان رسوب ورودی به مخزن سد و چگونگی توزیع آن در طول مدت بهره برداری از مخزن حائز اهمیت بوده و بایستی آثار آن در برنامه ریزی، بهره برداری و نگهداری از سد و مخزن مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ابتدا به بررسی اصلاح ظرفیت اولیه مخزن سد مهاباد می پردازیم،ظرفیت مخزن سد را در آغاز بهره برداری MM3 230 برآورد نموده اند، اما طی هیدروگرافی های بعمل آمده از مخزن سد و همچنین بررسی میزان رسوبدهی حوضه سد مهاباد و اندازه گیری آن توسط ایستگاه های هیدرومتری موجود، چنین برمیآید که حجم واقعی مخزن سد مهاباد در ابتدای بهره برداری کمتر از این میزان بوده است. سپس به محاسبه میزان رسوب تجمع یافته در مخزن سد به کمک هیدروگرافیهای انجام یافته از آغاز بهره برداری تاکنون پرداخته و در نهایت با استفاده از دو متد مختلف روش تجربی کاهش سطح نحوه توزیع رسوبات را در مخزن طی دوران بهره برداری مورد بررسی قرار داده و مقادیر ارتفاع رسوبات پای سد در سال های مختلف با یکدیگر مقایسه گردیده است.

مخزن سد، هیدروگرافی، تجمع رسوب، توزیع رسوب، روش کاهش سطح