منا شجاعی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران
رضا عطارنژاد - دانشیار دانشکده مهندسی عمران پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران
حسین شجاعی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

یکی از مهمترین مسائل در جهان کنونی رقابت برای دسترسی به منابع آب می باشد. مسئله ای که اکثر مناطق جهان را در آینده نه چندان دور وارد ابعاد تازه ای از چالش می کند، کاهش منابع آب در این مناطق نتیجه تغییر اقلیم جهانی می باشد. تغییر اقلیم یک پدیده اتمسفری اقیانوسی در مقیاس جهانی و دراز مدت است. تغییر اقلیم را می توان تغییرات رفتارآب و هوایی یک منطقه نسبت به رفتاری که در طول یک افق زمانی بلند مدت از اطلاعات مشاهده شده یا ثبت شده در یک منطقه مورد انتظار است تعریف نمود. این پدیده متاثر از عواملی چون فعالیت های خورشیدی، آتشفشان ها، اتمسفر ، اقیانوس ها و درصد گازهای گلخانه ای در اتمسفر می باشد که دارای اثرات متقابل می باشند. اقلیم جهان با سرعتی بی سابقه در حال تغییر است و این تغییرات منجر به دگرگونی در وضع آب و هوا، تغییر توزیع مکانی و زمانی بارش و نوع آن )جامد یا مایع(، جریانات سطحی، تبخیر، تغذیه سفره آب های زیر زمینی و کیفیت آب شده و بطور کلی روند جدیدی را در اقلیم جهانی موجب می شود. از جمله تاثیرات مهم تغییر اقلیم: گسترش چشم گیر ریزگردها، خشک شدن تالاب ها، شوری و کم باروری اراضی کشاورزی، نابودی پوشش گیاهی، کم شدن نزولات، خشکسالی ها و تداوم آن ها و در نهایت تاثیر منفی بر منابع آب در سطح جهان است که این امر سبب ایجاد تنش های سیاسی کشورها در زمینه منابع آب و حفظ آن ها در محدوده سرزمینی خود می گردد. مهمترین عامل تغییر اقلیم افزایش تدریجی دمای زمین و اقیانوس ها در اثر افزایش گازهای گلخانه ای می باشد. افزایش دمای کره زمین باعث افزایش نیاز آبی گیاهان یا افزایش قدرت تبخیرکنندگی هوا و در نتیجه افزایش تبخیر و تعرق پتانسیل گیاهی و به دنبال آن افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی است. با توجه به آن که عمده منابع آب کشور صرف کشاورزی می گردد، باید موضوع آب و اهمیت آن در بخش کشاورزی و توسعه پایدار، و در کنار این مسائل، تامین منابع آب با روش های نوین، در برنامه ریزی برای توسعه منابع آب کشور مورد توجه قرار گیرد.

تغییر اقلیم، منابع آب، گازهای گلخانه ای، کشاورزی، توسعه پایدار