میرسجاد فخری - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدرولوژی دانشگاه تبریز
اصغر اصغری مقدم - دکتری هیدرولوژی، استاد گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز
سیما شکری - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی دانشگاه تبریز
مرتضی نجیب - کارشناس آبهای زیرزمینی، سازمان آب و منطقه ای تبریز

دشت مرند در فاصله 60 کیلومتری شمال شهر تبریز و در شمال باختری ایران قرار گرفته است و شامل 2 آبخوان است: آبخوان تحت فشار و آبخوان آزاد. به دلیل اینکه آب زیرزمینی مهمترین منبع جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در این منطقه است، بنابراین ارزیابی کیفی آن اهمیت ویژهای دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی کیفی آب زیرزمینی در دشت مرند است و شامل بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی در بخشهای مختلف و تعیین عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه برای ارزیابی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی از تلفیقی از روشهای آماری مانند تجزیه خوشهای و ضرایب همبستگی و روشهای هیدروشیمیایی مانند نسبتهای یونی و نمودارهای ترکیبی استفاده شده است. نمونه های آب زیرزمینی با استفاده از روش تجزیه خوشه ای گروه بندی شده و نمونه های مشابه شناسایی شدند. براساس نتایج تجزیه خوشه ای، نمونه های آب زیرزمینی در 5 گروه قرار می گیرند که هرگروه دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی است. براساس نتایج حاصل، فرایندهایی مانند انحلال ژیپس، هالیت، هوازدگی پلاژیوکلازهای غنی از سدیم کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحت تأثیر قرار می دهند.

آب زیرزمینی، کیفیت شیمیایی، تجزیه خوشه ای، نسبت های یونی، دشت مرند