یوسف ابراهیمی نسب - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز بین المللی خلیج فارس،کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، خرمشهر، ایران
محمدهادی بنیانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس،کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، شیراز، ایران
هادی جرفی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی،تهران،ایران

نهادهای دولتی بدلایل مختلف از جمله رشد اقتصادی، رشد جمعیت، افزایش تقاضا و به خصوص کمبود منابع مالی کافی جهت پروژه های زیربنایی اقدام به استفاده از روشهای مشارکتی بخش خصوصی از جمله B.O.T نموده اند. استفاده از این نوع قراردادها بار قابل توجه مالی و عملیاتی پروژه ها را به بخش خصوصی انتقال داده و موجب کاهش استقراض خارجی دولت می گردد. یکی از مهمترین دغدغه های اصلی مدیران هر شهری انجام صحیح و سالم پروژه های شهری است. نیاز شدید به اجرای پروژه های شهری در ایران، کمبود منابع، ضعف تکنولوژی و محدودیت های مدیریت شهری مانع از انجام به موقع و اقتصادی پروژه ها می شود. براساس همین نیاز بوده است که موسسات عمومی و به خصوص شهرداری ها، بخش خصوصی را برای حضور و مشارکت در پروژه های عمومی شهری دعوت کرده اند. علت این امر نیز واگذاری مسئولیت طراحی، ساخت، راه اندازی و تامین مالی به بخش خصوصی است. با توجه به قابلیت های سیستم B.O.T، این مدل در توسعه پروژه های شهری با استقبال فراوان روبه رو شده است ولی بکارگیری شکل عمومی سیستم بدون ملحوظ داشتن خصوصیات و ویژگی های پروژه های شهری موجب می شود که نتوان آن را به سادگی برای اینگونه پروژه ها پیاده سازی کرده و به کار برد. لذا نیاز به تکمیل مدل برای اجرای پروژه های شهری منطبق بر الگوی B.O.T که مزایای این روش را داشته و سازگار با محدودیت های خاص پروژه ها نیز باشد احساس می شود. بررسی جایگاه مشارکت در انجام پروژه ها و شیوهی تحقق آن افزون بر فزونی جایگاه این عنصر مهم در فرآیندهای شهری خواهد توانست پاسخی در خور برای چالش تامین مالی پروژه های شهری بیابد. در این مقاله با یافتن ویژگی های مشترک انواع سیستم های B.O.Tو در مقابل محدودیت ها و ویژگی های پروژه های شهری در محیط ایران، راهکارهایی برای اجرای پروژه های شهری ارایه گردید که منطبق بر الگوی B.O.T بوده و ضمناً اجرایی کردن آن در محیط شهری امکان پذیر باشد. در این زمینه مسائل حقوقی خاصی از قبیل: انواع و ساختار قراردادهای B.O.T، ریسکها، حقوق و تعهدات طرفین و روشهای حل و فصل این نوع قراردادها و پروژه های شهری جهت نیل به مدیریت هدفمند شهری و اطمینان از پویایی سیستم راهکارهای راهبردی مطرح می گردد که در این مقاله سعی بر بررسی آنها با توجه به حقوق ایران و قوانین موضوعه می گردد.

مدیریت شهری، مشارکت بخش خصوصی دولتی، پروژه های شهری، سیستم مدیریتی پویا، تامین مالی پروژه(B.O.T)