سیدایرج رسولی - دانشجوی کارشناسی ارشدمهندسی عمران آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر
محمدتقی ستاری - عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
شهرام شاه محمدی کلالق - عضو هیئت علمی گروه مهندسی آبیاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی

برنامه ریزی منابع آب سطحی و مدیریت موثر سیلاب بدون تخمین دقیق سیلاب در حوضه های آبریز کاری بس دشواراست. از مفاهیم بنیادی در تخمین سیلاب مفهوم میانگین سالانه سیل می باشد. روش معمول در تخمین سیلاب استفاده از داده های تاریخی بارش جریان و مشخصات فیزیکی حوضه آبریز جهت تعیین رابطه منطقهای بین میانگین سالانه سیلاب و پارامترهای مربوط به بارندگی و مشخصات حوضه آبریز است. در این تحقیق جهت پیش بینی دبی سیلاب برای 66 حوضه آبریز آذربایجان، ابتدا براساس داده های هیدرولوژیکی اندازه گیری شده در ایستگاههای آبسنجی این حوضه ها مقدار میانگین سالانه سیل محاسبه و سپس با ارائه سناریوهای مختلف از ترکیب خصوصیات حوضه های آبریز شامل مساحت، محیط، ارتفاع، شیب وزنی، میانگین بارندگی سالانه، میانگین دمای سالانه و ضریب ناحیه جنگلی بعنوان ورودی مدل درختی M5 ، سعی در تخمین دقیقتری از میانگین سالانه سیل به عنوان خروجی مدل شده است. نتایج نشان می دهد مدل درختی M5 ضمن ارائه روابط ساده خطی، قابل فهم و کاربردی از توانایی و دقت بالایی 0/917( R2= و 17/7 RMSE = ( در پیش بینی سیلاب برخوردار است.

میانگین سالانه سیل، رابطه منطقه ای سیلاب، مدل درختی M5 ، حوضه های آبریز آذربایجان