فرزانه هدفی - پژوهشگر دکتری تخصصی معماری هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی هریس
ندا نافعی میلانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی هریس )

هنگامیکه سخن از کودک به میان می آید، اولین سالهای زندگی تا سن دوازده سالگی مدنظر است. کودک در این سنین یاد می گیرد، می آموزد و کشف می کند. کودک در این دنیای پر از آموزه و کشف بهفضایی نیاز دارد تا شناخت خود از هستی را به کمال رساند. در خصوص ارتباط میان معماری و رشد کودک مطالعاتی صورت پذیرفته تا تاثیر کیفیت و کمیت فضاها در خلاقیت و رشد کودک را سنجش نماید.کودک امروز برخلاف اسلاف خود دارای درجه ای از اهمیت و اعتبار است. اگرچه این اهمیت دهی کامل نیست ولی، نسبت به گذشته که مورد بی مهری بوده، اوصاف بهتری دارد. به هرحال، در جوامعامروزی بدلیل تغییر شرایط زندگی و فعالیت هر دو والدین در بیرون از محیط خانه و در بازه زمانی طولانی مدت، نیاز به فضاهایی مخصوص کودک که در ایجاد احساس خودمانی و در آرامش بودنرا به وی القا نموده و همزمان در رشد استعداد و شکوفایی خلاقیت وی تاثیرگذار باشد، به شدت ملموس است. چراکه، اکثر فضاهای غنودن و سکنی گزینی، مهدکودک و فضاهای اموزشی، فضاهای جمعی وتفریحی و غیره همگی براساس نیاز و خواست بزرگسالان و در مقیاس آنان بوده و کمتر فضایی به لحاظ خصوصیات و ویژگیهای کمی و کیفی، با ذهنیات کودک همخوانی داشته است. عوامل مختلفی برطراحی و فضاهای معمارانه جهت استفاده کودک نقش دارند که چالش های معماری خاصی در این خصوص نیاز است و این مقاله در نظر دارد تا با بررسی عوامل یاد شده، به بررسی نمونه پروژه های اخیرمرتبط با موضوع بپردازد. رویکرد مقاله توصیفی کیفی بوده و ابزار دسترسی به اطلاعات به شیوه کتابخانه ای خواهد بود.

کودک، معماری، رشد، فضا، خلاقیت