مریم حسنی نژاد - پژوهشگر، بخش تحقیقات گیاهشناسی، گروه تحقیقات باغ گیاهشناسی ملی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
پریسا پناهی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاهشناسی، گروه تحقیقات باغ گیاهشناسی ملی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
علی شمس - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تهران

لزوم افزایش تنوع گیاهی و توسعه فضاهای سبز شهری با درنظر گرفتن شرایط اقلیمی حاکم بر سرزمین و تنوع منظر در سیمای شهری، ضرورت بهره گیری از گیاهان جدید و مناسب را در هر زمان اجتناب ناپذیر میسازد. از سوی دیگر افزایش آلایندههای موجود در هوا میتواند بر عملکرد گیاهان تأثیر منفی داشته باشد که نوع و میزان واکنش گیاهان به میزان آلایندهها، درجه، شدت و مدت زمان تماس بستگی دارد. معمولاً بر اثر آلودگی هوا سبزینه گیاه از بین میرود و باعث میشود برگ گیاه که مواد موردنیاز را برای درختان و گیاهان فراهم میکند زرد شده و خزان کند. با توجه به موارد فوق شناخت گیاهان مقاوم به آلودگی هوا و نیازهای اکولوژیکی آنها در هر محیطی حائز اهمیت فراوانی است و این مهم منوط به سپرینمودن یک دوره سازگاری درازمدت در شرایط محیطی جدیدی است که درنظر است پذیرای گیاه باشد. باغ گیاهشناسی ملی ایران با وسعتی معادل 145 هکتار در غرب تهران و در مجاورت پارک جنگلی چیتگر واقع شده است و طی 4 دهه گذشته تعدادی از گیاهان مذکور در این باغ کاشته شده و پس از گذشت سالیان متمادی بخوبی با شرایط آب و هوایی شهر تهران سازگار شدهاند. در این گزارش به معرفی گونه های درختی مقاوم به آلودگی هوا که سابقه زیادی در توسعه فضاهای سبز شهری ندارند، ولیکن دوره سازگاری موفقی را در باغ گیاه شناسی ملی ایران گذرانده اند، پرداخته شده و ویژگیهای اکولوژیک آنها مورد بررسی قرار میگیرد. این گونهها عبارتند از: Arbutus unedo,Catalpa bignonioides,Juniperusconferta,Juniperusprocumbens,Catalpa ovate, Koelreuteriapaniculata, Paulownia tomentosa,Sophora japonica.

آلودگی هوا، گیاهان مقاوم، باغ گیاهشناسی ملی ایران، سازگاری