هادی افراه - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، باشگاه پژوهشگران جوان، قائمشهر، ایران
حسین بارانی - استادیار دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از مهمترین عوامل موثر بر وضعیت مرتع، چرای دام می باشد. در اثر حضور دام در یک اکوسیستم طبیعی جنبه های متفاوتی از جمله عمل لگدکوبی خاک و فشرده شدن آن و ایجاد مسیرهای تردد دام(میکروتراس) مشخص می گردد. در این تحقیق قسمتی از مرتع که از لحاظ خصوصیات توپوگرافی، پوشش گیاهی و لگدکوبی معرف کل منطقه بود انتخاب گردید. درصد میزان میکروتراس ها مجموعاً با 160 عدد پلات 1 متر مربعی، به صورت تصادفی در 16 دامنه نمونه گیری و مطالعه شد. جهت محاسبه تقریبی مساحت لگدکوب شده خاک مرتع توسط دام ها در یک روز چرا اطلاعات مربوط به تعداد، وزن، میزان متوسط سطح سم و متوسط مسافت طی شده دامها در طول روز جمع آوری گردید. نتایج نشان داد مسیرهای لگدکوبی (میکروتراس) توسط دام ها حدود 40 درصد از سطح کل مرتع را تشکیل می دهند و مساحت لگدکوب شده خاک در یک روز چرا برابر با 1280000 متر مربع و به تبع آن تعداد روز لازم برای لگدکوب شدن خاک کل مرتع مذکور با مساحتی حدود 1250 هکتار (با فرض اینکه دامها هر روز به نقاط جدیدتری برای چرا حرکت کنند) حدود 10 روز است. نتایج این تحقیق وجود میکروتراس ها را در مراتع مهم می داند. به عبارتی میتوان گفت در صورت نبود میکروتراسها، قسمتهای دیگر مرتع نیز در زمان کوتاهی لگدکوب شده و کل سطح مرتع از حضور دام تاثیر منفی می پذیرد.

میکروتراس، لگدکوبی دام، مراوه تپه،گلستان